Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
Rozdział2.Filozofczneproblemyprawoznawstwa
niaofaktach.Takiepodejściewsposóbwyraźnysugeruje,żededukcyjnycharak-
terrozumowaniaprawniczegoustępujecharakterowiargumentacyjnemuiwspiera
wcześniejsząuwagę,żeprawodalekiejestodrozumowaństrictededukcyjnych.Poka-
zujetorównież,żeprawojakosystemopierającysięnaracjach,powodachiuzasad-
nianiuniektórychelementówzapomocąwartości-opierasięprocesomformalizacji.
Niehamujetojednakprogresuwrozwojunarzędzilogicznychorazkomputerowych,
którewspieraćmogąprocespodejmowaniadecyzji,aleprzesądzaoichsubsydiar-
nymcharakterze.
Literatura:L.Åqvist,Deonticlogic[w:]Handbookofphilosophicallogic,red.D.M.Gabbay,
F.Guenthner,Dordrecht2002;J.F.Horty,Agencyanddeonticlogic,Oxford2001;L.Lindahl,Po-
sitionandchange:astudyinlawandlogic,vol.112,Dordrecht-Boston1977;H.Prakken,G.Sar-
tor,Lawandlogic:Areviewfromanargumentationperspective,nArtificialIntelligence”2015/227;
H.Prakken,M.Sergot,Contrary-to-dutyobligations,nStudiaLogica”,1996/57;G.Sartor,Legal
reasoning.ATreatiseofLegalPhilosophyandGeneralJurisprudence,t.5,NewYork2005.
2i2iMetafizyczneproblemyprawoznawstwa
2i2i1iMetafizykaprawa
Metafizykatojednazdyscyplinfilozofii,którejklasycznymproblemempozostaje
odpowiedźnapytanieofundamentalnąstrukturę4tudzieżnaturę5rzeczywistości.
Jednozpodstawowychpytańprawoznawstwa,tj.pytanieoto,czymjestprawo,
możnarozumiećwłaśniejakoproblemzzakresumetafizyki,tj.jakopytanieona‑
turęprawa.Pytanieonaturęprawaczęstointerpretowanojakopytanieokonieczne
czyesencjalnewłasnościprawa6,tj.(niecoupraszczając)takiecechy,któreprawo
musimieć,abybyćprawem.ZkoleiF.Schauerpytanieonaturęprawainterpretuje
raczejjakopytanieotypoweczycharakterystycznewłasnościprawa7.
PawełBanaś
Nieistniejeżadnapowszechnieakceptowanawyczerpującalista,czytokoniecznych,
czyzaledwietypowych,własnościprawa.Jakoprzykładowąpropozycjęmożnawska-
zaćlistęośmiukoniecznychwarunkówL.L.Fullera,któremusząbyćspełnione,aby
cośmogłozostaćuznanezaprawo(zob.tabela).
4E.J.Lowe,ASurveyofMetaphysics,Oxford2002,s.2-3.
5K.Fine,Whatismetaphysics?[w:]ContemporaryAristotelianMetaphysics,red.T.E.Tahko,
Cambridge2011,s.8-25.
6T.Gizbert-Studnicki,A.Dyrda,A.Grabowski,Metodologicznedychotomie:Krytykapozytywistycz-
nychteoriiprawa,Warszawa2016,s.41.
7F.Schauer,OntheNatureoftheNatureofLaw,nArchivesforPhilosophyofLawandSocialPhilosop-
hy”2012,t.98,nr4,s.457-467.
PawełBanaś
