Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
wacjejepotwierdzają?Tegorodzajupostępowanieopartenaprzesłankachobser-
wacyjnychnazywasięindukcyjnym.Wpostępowaniuindukcyjnymobserwacje
pełniądwiefunkcje.Popierwszesłużądosformułowaniahipotezy,czylisłabej
teorii,apodrugie–dojejuzasadnienia.Imwięcejobserwacjijestzgodnych
zteoriąibrakobserwacjiprzeczących,tymteoriajestbardziejwiarygodna.
Podanojednakwielekontrprzykładówwskazujących,żepostępowanieindukcyjne
zawodzi.Przewidywanianiemogąbyćuzasadnioneprzeszłymiobserwacjamiani
teżzsamychobserwacjiniewynikateoria.Perypetieisporydotycząceindukcjo-
nizmujakometodytworzeniawiedzynaukowejsądobrzeznaneiopisane,między
innymiwpracy[Deutsch2000,s.55–68].
Przyjmujemynatomiast,żewiedzanaukowatworzysięwtrakcierozwiązy-
waniaproblemówpoznawczychidecyzyjnych,wstałymkontakciezpraktyką.
Celemnauki,jakujmujetękwestięD.Deutsch[1997,s.68],azgadzamysię
wpełniztąopinią,jestzrozumienierzeczywistościpoprzezwyjaśnienia,czyli
stwierdzeniadotyczącenaturyrzeczyiprzyczynichistnienia.Wyjaśnienia
uzyskujesięprzezrozumowanieiracjonalnykrytycyzmpolegającynawyborze
teoriinajlepiejwyjaśniającejwramachkryteriówwłaściwychdlabadanego
problemu.Charakterystyczną(aczniejedyną)metodąkrytycyzmuwykorzysty-
wanąwnaucejesttestowaniedoświadczalne,czylieksperymenty,którychwyniki
mogąsfalsyfikowaćkonkurencyjneteorie.
Spośródwieluzadańwskazywanychprzeznaukoznawcówmożnawymienić
kilkanajważniejszychstawianychprzeddobrąteorią,jaktowyszczególniaY.Ijiri
[1999,s.186],znanyteoretykrachunkowości.Jegostwierdzeniaprzyjmujemyza
wiążącewodniesieniudoteoriirachunkowości.Sątozadania:
–objaśnieniedziedzinypodlegającejteoretycznemuopisowi,
–pomiarwielkościcharakteryzującychbadanezagadnienie,
–umożliwienieprognozowaniarozwojuzjawisk,
–narzędzieprzekształcaniarzeczywistości.
Teorieiwiedzanaukowajestformułowanaiprezentowanazapomocą
języka,awłaściwiezbioruodpowiednichjęzyków.Wnaukach,wszczególności
ekonomicznych,możnawyróżnićtrzyistotnejęzyki,którewspólnieprezentują
iwyrażająistotęteorii.Sąto:języknaturalny,językmatematykiijęzykfizyki.
Wjęzykunaturalnymprowadzimynarracjęidziękiniemumamiejscekomuni-
kacjaiporozumieniezodbiorcamiinformacji.Wjęzykumatematycznymformu-
łujesięzwykleogólnezwiązkimiędzywielkościamicharakteryzującymibadane
zjawiskaiproblemy,zaśjęzykfizykinadajeimwłaściwesemantycznetreści.
Bezjęzykafizykiibezrespektowaniafundamentalnychprawprzyrody,którymi
fizykasięzajmuje,rozważaniasłabobądźwsposóbwątpliwyodnosiłybysiędo
rzeczywistości.
