Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
4
TEORIASOCJALIZMUIKAPITALIZMU
prostuznikądiniesąoderwaneodpozostałychzjawisk.Sątozdarzenia,
zaktóretrzebajakośzapłacić:mniejszymiporcjamiigorszejjakościjedze-
niem,niedoboramimieszkaniowymi,niszczeniembudynków,slumsami,
kolejkamiwsklepachikorupcją,atakżeniższymstandardemżycia,ogra-
niczeniemtworzeniakapitałui(lub)zwiększonąjegokonsumpcją.Ponadto
należyzwrócićuwagęnafaktowielemniejwidoczny,aleprawiezawsze
ujmowanyjakoDpozytywny”:mówisięmianowicie,żeNiemcyzewschodu
mająwiększepoczuciesolidarnościiprzywiązująwiększąwagędotakich
wartościjakrodzina,krewniczyprzyjacieleniżichbardziejDindywiduali-
styczni”iegoistycznizachodnioniemieccypobratymcy.Niejesttojednak
pojedynczy,wyizolowany,niemożliwydoprzeanalizowaniafakt.Takieod-
czuciasąwynikiemsystemuspołecznegocharakteryzującegosięciągłymi
niedoboramiiograniczonymimożliwościamisamodzielnejpoprawywła-
snejsytuacji.WewschodnichNiemczechwceluwykonanianawetnajprost-
szego,rutynowegozadania,takiegojaknaprawadomu,którewinnych
krajachniewymaganiczegopozawykonaniempołączeniatelefonicznego,
trzebapolegaćznaczniebardziejnarelacjachDosobistych”(aniebezosobo-
wychrelacjachbiznesowych).Tam,gdzieDpubliczny”wymiarżyciaznaj-
dujesiępodstałąobserwacjąDspołeczeństwa”,koniecznastajesięucieczka
wprywatność.
Wdośćdrobiazgowysposóbanalizowaćbędętuokreślonedestruk-
cyjneskutki:1)tradycyjnejmarksistowskiejpolitykinacjonalizowania
bądźuspołecznianiaśrodkówprodukcji,awłaściwiewywłaszczaniapry-
watnychwłaścicieliśrodkówprodukcji;2)rewizjonistycznejsocjaldemo-
kratycznejpolitykiegalitarnejredystrybucjidochodu;3)konserwatyw-
nieukierunkowanejpolitykizachowaniastatusquozapomocąregulacji
obejmującychgospodarkęizachowanialudziorazkontrolicen;atakże
4)technokratycznegosystemupragmatycznej,cząstkowejinżynieriioraz
interwencjispołecznejiekonomicznej.
Wymienioneturodzajerozwiązańpolitycznych,któremamzamiar
pokoleiprzeanalizować,aniniesązupełniejednorodne,aniteżwzajem-
niesięniewykluczają.Każdeznichmożezostaćwprowadzonewżycie
wróżnymzakresie,dlakażdegoznichistniejąróżnesposobydziałania
imożnadopewnegostopniajezesobąłączyć.Właściwiewkażdymspo-
łeczeństwiewprowadzanesąwżyciewszystkieterozwiązania,cowynika
zoddziaływaniaróżnorodnychsiłpolitycznych,którychwpływinatę-
żenieróżnisięwzależnościodokresu.Powodempoddaniaichoddziel-
nejanalizie(pamiętającoczywiścieotym,żeniewszystkiekwestiemogą
byćomówionejednocześnie)jestto,żestanowiąoneodbiciepostulatów
