Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RenatoPoggioli
dziśprzynależnymwłaśniehistoriiartystycznejikrytyceliterackiej,jako
żesąonekonkretnąhistoriąiokreślonąkrytyką.Największeznaczenie
mafakt,żeterminnruch”używanyjestnietylkoprzezobserwatorów,ale
ibohaterówtejhistorii.Stanowizatemowielewięcej(jakzresztąrów-
nieżwprzypadkuprzeciwstawnegoterminunszkoła”)niżzwykłyfatus
vocis.
Pojęcieszkołyzakładaobecnośćnauczyciela,konkretnejmetody
orazstandardówtradycjiiwładzyautorytetu.Nieliczysięonozczyn-
nikiemhistorii,ajedyniezczynnikiemczasu-wodniesieniudomożli-
wościikoniecznościprzekazywaniapotomnymsystemupracy,seriita-
jemnychtechnikzagwarantowanychciągłością,która-jakmożnasądzić
-niepoddajesiężadnejmetamorfozieczyzmianie:arslonga,vitabrevis.
Koncepcjaszkołyjestzatemprzedewszystkimstatycznaiklasyczna,tym-
czasemkoncepcjaruchujestwswojejistociedynamicznairomantyczna.
Ipodczasgdyszkołazakładawyświęcanieucznióważdoprzekraczają-
cegoichkońca,ruchorazjegozwolennicydziałajązawszewodniesieniu
dokońcaistniejącegoimmanentniewsamymruchu.Szkołaniedajesię
pomyślećpozaideałemhumanistycznym,pozaideąkulturyjakothesaurusa.
Ruchnatomiastrozumiekulturęniewkategoriachakumulacji,lecztwo-
rzeniasię,lubprzynajmniejtraktujejąjakocentrumaktywnościbądź
energii.
Podczasgdywszystkiezwyczajowemanifestacjesztukinowoczesnej,
adokładniejsztukiawangardowej,dająsięzidentyfikowaćjakoruchy,nie-
któreznich-jakmożnasądzić-sytuująsiębliżejkoncepcjiszkoły,na-
wetjeślinieprzybierajątejnazwy.Dziejesiętakzakażdymrazem,kiedy
nałoniesztukitriumfująspołeczno-estetycznemitywrodzajutych,które
wyrażająsięwpostawietypunsztukadlasztuki”
,wparnasizmielubBrac-
twiePrerafaelitów,iktórekrystalizująsięprzeważniewniektórychdok-
trynachdekadentyzmuorazsymbolizmuczybardziejogólnie-estetyzmu.
Mityte,przynależnereligiilubzabobonowi,fetyszyzmowilubbałwochwal-
stwuprzybierającemunazwękultusztuki,wyrażająsięwformułachnwieży
zkościsłoniowej”,buenretiroihortusconclusus,wewszystkichartystycz-
nychwariacjachnolimetangereczynoliturbarecirculosmeos.Ichtypo-
wymisymbolamibyły:wieżaWiaczesławaIwanowawRosji,krąg(Kreis)
StefanaGeorgegowNiemczech,les«mardis»MallarmégoweFrancji,
możeteżdannuncjańskieipascoliańskieconvivioAdolfadeBosisweWło-
szech.Napłaszczyźniespołecznejmitomtymodpowiadałybyśrodowiska
20
