Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
leczktórączęstorównieżdoceniałyruchyzagraniczne,począwszyodfu-
turyzmurosyjskiego,gdzieMajakowskipodnosiłjąniekiedydopoziomu
autentycznegomesjanizmu,jakwsławnychwersach:nnaszymBogiemjest
wyścig,naszymsercem-bęben”
.Zdrugiegopochodzinatomiastzachwyt
nadsamochodem,pociągiem,samolotem,czyliidolatrianietylemaszy-
ny(odktórejwłoskifuturyzmchciałczerpaćestetykę),comaszyny-po-
jazdu.nRyczącysamochód-mówiMarinetti-jestpiękniejszyniżNike
zSamotraki”3.Aleotychtendencjachbędziemyjeszczemówićprzyokazji
zjawiska,którenazwiemymodernolatriąlubmodernizmem.
Koncepcjewywodzącesięzestetykimaszyny,aprzedewszystkimzuwiel-
bieniapojazdu,implikująsprowadzeniesztukidoczystejemocjiiwrażenia.
DowodzitegodumaMarinettiego:dumazfaktu,żejakopierwszy-celo-
woignorującwtymwzględziewcześniejszelaudoD)Annunzia-nakreślił
onnnowepiękno:pięknoszybkości”.WinnymmanifeścieMarinettiego
kultszybkościłączysięzdwomadynamizmami,fizycznymiduchowym,
wjednądążność,wktórejzawierasięrównieżdrugi,antagonistyczny
moment:nMychcemysławićagresywnyruch,krokbiegacza,saltomortale,
policzekipięść”4.Tegorodzajupostawę,typowądlawłoskiegofuturyzmu,
możnanajlepiejokreślićsłowamizdeklaracjiprogramowejsamegoMa-
rinettiego:jakonheroizmipajacyzm5(wł.pagliaccismo)wsztuceiwży-
ciu”
.Osobliwakombinacjatychdwóchnizmów”samawsobiewystarcza,
byujawnić,żewwieluprzypadkachawangardyzminteresujesiębardziej
ruchemniżdziełem,gestemniżaktem,atakże-jakidlaczegojegodzieło
łączysięzpospolitymwariantemestetyzmu,ulegającniekiedyredukcjido
poziomuniczegowięcejniżswegorodzajunoperacji”.
Nieznaczytojednak,żemitaktywistycznyjestzawszezewnętrz-
nąlubpowierzchownąmanifestacją;dośćwspomnieć-jakowyjątkowy
przykład-szlachetnemarzeniewyrażoneprzezRimbaudawLiściejasno-
widza,marzenieopowrocieprzyszłejpoezjidosamychźródełbytu,jak
wprzypadkulirykigreckiej,marzenieopoezji,któraniebyłabypoprostu
akompaniamentemczykomentarzem,lecztworzeniemnowejrzeczywi-
stości:npoezjaniebędziejużnadawaćrytmudziałaniu,elleseraenavant”.
Mamytudoczynieniaznaprawdędynamicznąipostępowąwizjąpoezji,
3
Polskiprzekładtegomanifestucytujęzawydaniem:F.Marinetti,Aktzałożycielski
imanifestfuturyzmu,[w:]Artyściosztuce.OdvanGoghadoPicassa,wyb.ioprac.E.Grabska
iH.Morawska,Warszawa1977(przyp.tłum.).
4
Tamże.
5
Neologizmutworzonyodwłoskiegopagliaccio-nklown”
,npajac”(przyp.tłum.).
Teoriaawangardy
29
