Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wartośćdzieciństwawrozwojuczłowiekawokresiestarości
Przywoływaniepozytywnychdoświadczeń,związanychzprzeży-
ciamioznakudodatnim,możebyćwyrazemposzukiwaniauspokojenia
przezosobywwiekupodeszłym.
Zkoleinarracjekonstruowanewokółuznawanychwartościmogą
wskazywaćnawyraźnepoczucieintegralnościiwewnętrznejharmonii
badanychosób.Przyjęteirealizowanewartościdająbowiempoczuciecią-
głości,wyznaczająkierunekżycia(Schwart,Luyckx,Croceti,2015).
Otym,jakważnebyłodlabadanychichdzieciństwozaświadczaob-
szernośćwypowiedziwyrażającasięzarównowliczbieużytychdotego
celusłów(średnioponad4tysiące)orazwliczbieprzywołanychepizodów
(średnio36epizodów).Wartozwrócićuwagęnaogromnezróżnicowanie
indywidualnewtymzakresie,cowiążesięzezróżnicowaniemzasobów,
wtymrównieżpoznawczych,wokresiestarości(Stuart-Hamilton,2006).
Zebranenarracjecharakteryzowałodużezróżnicowanietreściowe,
choćniektóretreścipowtarzałysięwwieluwypowiedziach.Najczęściej
wspominanosposobyspędzaniawolnegoczasuorazedukację.Podobną
prawidłowośćstwierdzonowbadaniachkwestionariuszowychsłuchaczy
UniwersytetuTrzeciegoWiekuwKrakowie(Cichorz-Sadowska,Kielar-
-Turska,2017).Badaniwspominalizdobywaniewiedzypoprzezczytanie
książek,conależyuznaćzaaktywnośćzalecanądzieciom,choćniepodej-
mowanąpowszechniewokresietużpowojnie.Drugacodoczęstościwy-
stępowaniaformaaktywnościbyłazwiązanaztradycją,obyczajamidoty-
czącymiobchodzeniaświąt(św.Mikołaj,choinka,malowaniepisanekitp.).
Większośćbadanychwskazywałanaznaczeniekontekstuspołecz-
no-kulturowegodzieciństwa.Potwierdzeniemtejtezyjestwspominanie
miejsca,wktórymprzebiegałodzieciństwoitego,comiejscetowyróżnia-
ło,awięctradycje,obyczaje,religia,wartościorazzdarzeniahistoryczne.
Wnaszychbadaniachzaznaczyłasięnastępującaprawidłowość:zarówno
narracjezgłównymtematem,jakitestanowiąceprzeglądflobrazków”
zdzieciństwazawierałyinformacjeosubsystemachbioekologicznego
modeluśrodowiska(Bronfenbrenner,1994).Zwracanouwagęnawarunki
życia,przedmioty,relacjezinnymioraztradycjeirytuały.Wielemiejsca
poświęconowspomnieniomoosobachirelacjachznimi.Poszczególne
osobyzróżnądokładnościązarysowywałykontekstswegożyciawokre-
siedzieciństwa.Realizacjategozadaniawymagałazasobówpoznawczych
iemocjonalnych,atozkoleibyłouwarunkowanerozwojemwkolejnych
fazach,zwłaszczawokresiewczesnejdorosłości,kiedytointensywnie
rozwijasięmyśleniepostformalne(Freeman,1991;Labouvie-Vief,2006).
Przedstawionebadaniapokazały,żewpoczuciuosóbwwiekupo-
deszłymto,cozdarzyłosięwichdzieciństwieniepozostałobezwpły-
wunaichdalszyrozwój.Zdarzeniazokresudzieciństwa,jaksięokaza-
ło,miaływpływnarozwójosobowości,m.in.takichcech,jakreligijność,
45
