Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
11
nadrewolucjąujawniałysiępewneproblemysocjologiczne(np.mikro–makro,
jednostka–struktura,działanie–struktura).
Chronologicznieobszarmojejrefleksjiobejmujelata1848–2001.Terminus
aquowyznaczarokwydaniaManifestukomunistycznegoautorstwaKarola
MarksaiFryderykaEngelsa(1976[1848]),wktórymporazpierwszyzostały
przedstawionezałożeniaMarksowskiejteoriirewolucji,amomentzamykający
tenokres–ostatniazanalizowanychteoriirewolucji,kompletnieprzedstawiona
przezJeffaGoodwinawpracyNoOtherWayOut(2001).Wkolejnychlatachnie
powstałykoncepcje,któreprowadziłybydoistotnegowzbogaceniaparadygmatu
lubreorientacjiteoretycznej.Badaczedużouwagipoświęcilipróbomokreślenia
znaczeniarewolucjiwdobienowoczesnościiprzyszłościrewolucjiwglobalizu-
jącymsięświecie(zob.Foran2003;Foran,LaneiZivkovic2008).Zpewnym
opóźnieniemzaczętopoddawaćanalizietzw.kolorowerewolucjewprzestrzeni
postsowieckiej(Goldstone2009).Pojawiłasięwprawdziekoncepcja,któramoże
byćzwiastunem„przełomuparadygmatycznego”(Selbin2010),zawcześniejest
jednak,abymówićonarodzinachnowegopodejściabadawczego.
Mimożerefleksjanadteoriąrewolucjibędzieprowadzonawporządkuchro-
nologicznym,togłównymiwyznacznikamiukładupracysąrozpoznanieicharak-
terystykagłównychnurtówteoretycznychbadańzjawiskarewolucji.Interesują
mniegłównesposobyeksplanacjitegozjawiska.Stawiamrównieżpytanieoklu-
czowedeterminantyokreślonychkierunkówbadańisposobówwyjaśnianiarewo-
lucji.Wtymkontekściestaramsięwskazywaćzarównotendencjeintelektualne
whumanistyce,jakiczynnikipozanaukowe.
Przedmiotemniniejszegostudiumsągłównenurtyteoretycznebadaniare-
wolucji.Celempracyniejestwięcidentyfikacjaisystematyzacjawszystkiego,
conapisanoorewolucji,aniuwzględnienieinextensotego,costanowirefleksję
teoretycznąnadrewolucją.Starałemsięuwzględnićkoncepcjerewolucjinajbar-
dziejreprezentatywnedlaposzczególnychpodejść.Koncentrującsięnataksze-
rokimobszarzebadań,musiałemprzyjąćpewnekryteriawyboruanalizowanych
koncepcji.Zkoniecznościwięcdokonałempewnychograniczeńizrezygnowa-
łemzteorii,któreskądinądsąinteresująceigodnerefleksji.
Pominąłemstudiakoncentrującesięwyłącznienaokresieporewolucyjnym,
aczkolwiekpowstałokilkaważnychpracnatentemat(np.ForaniGoodwin1993;
Walt1996;Zimmermann1990).Wmoimprzekonaniustanowiłyonemarginalny
nurtbadań.Większośćbadaczyposzukiwałaodpowiedzinapytaniaoprzyczyny
rewolucjiisekwencjęgłównychetapówprocesurewolucyjnego.Uproszczenie
nietakieoznacza,żekwestiarezultatówlubskutkówrewolucjizostałapominięta.
Rezultatrewolucyjnyjestwarunkiemsinequanonzwycięskiejrewolucji,ataką
najczęściejzajmowalisięteoretycy.Wniniejszymstudiumprzedmiotemanalizy
będąkoncepcje,któreuwzględniajązwiązkiprzyczynowo-skutkowepomiędzy
trzemakluczowymi„momentami”rewolucji:genezą(przyczynydługotermino-
weibezpośrednie),przebiegiem(wniektórychprzypadkachpróbawyróżnienia
