Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
„Słowauszczypliwe”,„słowanieuczciwe”.Języksporówsądowych...
19
następniewykorzystałjakopretekstdowszczęciasąsiedzkiejbijatyki12.Ka-
zimierzBarszczewskiiPawełCzajkowski,rocznistarsicechuszaro-ibia-
łoskórników,zapomnieli„bojaźniBożejisrogościprawapospolitegona
zuchwałych,lekkomyślnychiswawolnychludziopisanego”,kiedyw1675
rokuwszczęliwszynkubijatykęzczłonkiemcechuczarno-iczerwono-
skórnikówTomaszemGajdziewiczem,który,„chcącciotkąswojąwódką
traktować”,pechowowybrałwłaśnietęizbęszynkową.Bijatykamiaładość
dramatycznyfinał(„gdybysamPanStroczyńskiidrudzyludzie,także
ciotkażałującego,nieodratowali,pewniebyonegoskaleczył”)istałasię
przyczynąulicznychzamieszekmiędzyczłonkamiobucechów13.Podobne
przykładymożnabymnożyć.
Niemamywcalepewności,czyzażalenianaczynyprzestępczebyływja-
kikolwieksposóbadekwatne;taknaprawdę–oczymbędziedalejmowa
–tylkowbardzoniewieluprzypadkachdowiadujemysię,czyodbiorcy
protestacjizostaliprzekonaniokoniecznościpodjęciadziałańodnośnie
dorzekomychczynów.Częstointencjąpowodabyłowpłynięcienaopinię
sąduiopiniępubliczną(księgisądowepełniłyfunkcjępodobnądodzisiej-
szychgazet)nazasadzieuderzeniauprzedzającego,ponieważsampowód
mógłstaćsięwkrótceobiektemreprotestacjizłożonejprzezoskarżanego.
2.„Snaćmajączdawnajakiśrankor”
„Snaćmajączdawnajakiśrankor”:istotnebyłozwrócenieuwaginamoty-
wydziałańoskarżonego;winnybyćonenieuzasadnionealboprzynajmniej
niewytłumaczalne–wkażdymraziezwiększającejegowinę.DorotaZe-
bertowskaTomkowidowapowzięłaurazęwzględemJerzegoGrossa,ponie-
ważtenzganiłjejrozwiązłość(„stądrankor”)14.Zazwyczajjednakczyny
oskarżonychbyłypoprostupozbawionepowodów.BartłomiejStrokowski
żaliłsię,żeStanisławSzwabowiczoskarżyłgookradzieżpsa,„niemając
żadnejdonassąsiadówswychprzyczyny,tylkoszczególniezzawziętegonie
wiedziećjakiegośrankoru”15.W1678rokuSzymonRomanowicz,czło-
nekwileńskiegosądu,pomówiłoczarypanaJanaGielewicza,wileńskiego
mieszczaninaikupca,„niewiedziećzjakiejprzyczyny”16.Itakdalej.
12LVIASA5108:573r.;zob.teżWilnianie...,s.112–113.
13LVIASA5108:256r.;zob.teżWilnianie...,s.102–104.
14LVIASA5337:76r.;zob.teżWilnianie...,s.40.
15LVIASA5108:573r.;zob.teżWilnianie...,s.112.
16LVIASA5112:244r.;zob.teżWilnianie...,s.199.
