Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
CELEdYCJiiJEJZAkRES
XV
K.Dobrowolskidostrzegłwystępowaniezjawiskazróżnicowanegookreślania
testamentów.Nazywanojeostatniąwolą,ostatniądyspozycją,dyspozycjąostat-
niejwoli,ostatnimporządkiem,dyspozycjąpracy,podziałemnagruncie,podzia-
łemmiędzydziećmi,porządkiemubóstwaorazzapisem20.Wedytowanychdoku-
mentachzakresużywanychnazwbyłniemniejróżnorodny.Najczęściejużywano
określeńtestamentiostatniawola21,testamentispisaniesprzętu22,ostatniawola23,
rozrządzenie24,rozporządzeniedomowe25,porządekiostatniawola26,porządek27,
dyspozycja28.
Głównympowodemsporządzaniatestamentówbyłodążeniechłopskichtesta-
torówdouregulowaniakwestiimajątkowych,aprzedewszystkimzabezpiecze-
niainteresówmajątkowychwszystkichdzieci,niekiedypochodzącychzróżnych
małżeństw,orazpozostającegoprzyżyciuwspółmałżonka.Przedewszystkimza-
leżałoimnazapobieżeniuewentualnymkonfliktomwynikającymznadmiernych
roszczeńniektórychpotomków,którekolidowałyzinteresempozostałych,co
groziłokonfliktemmiędzynimiiosłabieniemlubwręczrozpademwięzirodzin-
nych.Wniektórychprzypadkachspadkodawcyzobowiązywalispadkobierców
dozamawianiamszyświętychistałychmodlitwwintencjiswojegozbawienia
wiecznego.
Chłopskierozporządzeniaostatniejwolispisywałyróżneosoby.Najczęściej
czynnośćtępowierzanomiejscowemupisarzowigromadzkiemu29,costanowi-
łorozwiązaniepraktycznezewzględunajegopisarskiekwalifikacjeorazobec-
nośćwewsi.Podobniebyłozrektoramimiejscowychszkółparafialnych30,którzy
zamieszkiwalinaterenieparafiiizazwyczajcieszylisięuznaniemzestronyjej
członków.Dokumentysporządzałyteżosobyomniejszychkwalifikacjach,ale
równierozpoznawalnewspołecznościparafialnejtakiejakkantorzy31czysłudzy
kościelni32,czynawetleśnicy33.Zdarzałosięteż,żedospisywaniachłopskichroz-
porządzeńprzedśmiertnychangażowanopisarzymiejskich,cojestzaskakujące,
20Tamże.
21Nr12(WojciechaJewulizJaworska,1605r.);15,27,37,45,46.
22Nr68(TestamentMariiKlepaczównejzTork,1668r.).
23Nr4(MatysaMotłochazKrowodrzy,1589r.);30,48,52,97,119.
24Nr11(AnnyMakowskiejzKrowodrzy,1602r.);58.
25Nr79(AndrzejaKłosazeŚwiątnik,1684r.).
26Nr76(JakubaRomanazJaworska,1678r.)
27Nr87(StanisławaSzponarazAlbigowej,1690r.).
28Nr191(TestamentKrzysztofaNowakazŁukawca,1753r.).
29Nr279(SzymonaWojtylakazBestwiny,1781r.).
30Nr43(JakubaKrebalikazKąkolówki,1646r.);nr47(AgnieszkiJastrzębskiejzBaryczy,
1650r.);nr40(JanaSzymczykazSułoszowej,1639r.).
31Nr40(JanaSzymczykazSułoszowej,1639r.).
32Nr17(WalentegoGadazGaci,1614r.).
33Nr215(ZofiiChuchlinyzPiątkowej,1760r.).
