Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
CELEdYCJiiJEJZAkRES
LIII
źródłowychiniemusząpoświęcaćdodatkowegoczasunaoswajaniesięzosobli-
wościamijęzykowymitekstuizrozumieniejegotreści,copodnosiefektywność
zarównopracybadawczej,jakilekturywyłączniewcelachpoznawczych.
Jednakwśródwydawcówwspomnianychksiągniebyłopełnejzgodnościco
dostosowaniatejmetody.L.Łysiakodstąpiłodniej,wydającksięgiwsiWary
orazdóbrżywieckich216.Wpierwszejznichzastosowałzasadętransliteracji,za-
chowującjednakwyjątkizwiązanezoddzielaniemposzczególnychwpisów,re-
zygnacjązpodwajańliterorazużywaniemdużychimałychliter,atakżeoddzie-
laniemwyrazówiinterpunkcjizgodniezewspółczesnąortografią.Podobniebyło
teżwdrugiejpublikacjiprzygotowanejrazemzfilologiemM.Karasiem.
Wtokupracywydawniczejpolicznychpróbachianalizieobumetodpod
kątemichzaletorazwadwniniejszejpublikacjizdecydowanosięnamoder-
nizacjętekstu,czyniąctozdwóchpowodów.Wgłównejmierzenatakieroz-
wiązaniewpłynęłaspecyfikasamychtestamentówwynikającazichobjętości.
Przeciętniesąoneobszerniejszeodkrótkichzreguływpisówznajdującychsię
wksięgachtransliterowanychprzezwymienionychwyżejwydawcówkrakow-
skich.Ztegopowodupozostawienieichpierwotnegozapisuczyniłojetrudniej-
szymidolektury.Ponadtochłopskierozporządzeniaostatniejwoliokazałysię
tekstamioskomplikowanejtreścizewzględunazawartewnichniejednokrotnie
obszerneiszczegółowedyspozycjeocharakterzemajątkowym,którychrozpo-
znanieniebyłołatwe,główniezewzględunabrakznakówinterpunkcyjnychoraz
częstebłędyskładnioweczyfleksyjne.Ztegowzględuuwspółcześnienietekstu
wzasadniczymstopniuułatwiałozrozumienieszczegółówdyspozycjitestatorów
dotyczącychmajątkuprzekazywanegopotomnym.
Dostosowanietekstudowymogówwspółczesnejortografiimiałoteżne-
gatywneskutki,ponieważpowodowałojegodalekoidącązmianę,praktycznie
przekreślającąmożliwośćwykorzystaniagodobadańfilologicznych.Wzwiązku
ztymzaistniałarównieżobawaniedostrzeżeniaprzezmniejuważnychczytel-
nikówzmiandokonanychprzezwydawcę,dlategowprzypisachtekstowych
umieszczonopierwotnąwersjęniektórychmodyfikowanychwyrazów.Dzięki
temuużytkownicytomuzyskalimożliwośćwejrzeniawichpierwotnyzapis.
Przywyborzetychwyrazówstaranosięzwracaćuwagęnatezapisanewsposób
najbardziejodbiegającyodwersjiwspółczesnej.Traktowanojejednakjakorepre-
zentacjętekstu,dlategoichliczbęograniczonozazwyczajdokilku.Wprzypadku
dłuższychdokumentówstaranosiętakichpierwotnychzapisówzestawićwprzy-
pisachniecowięcej.
Odstępstwoodtejzasadyzastosowanowprzypadkutekstówpochodzących
zewsinależącychdoekonomiisamborskiejzamieszkałychprzezludnośćruską,
216KsięgasądowawsiWary1449-1623,oprac.iwyd.L.Łysiak,Wrocław1971;Księga
sądowapaństważywieckiego1681-1773,oprac.iwyd.M.KaraśiL.Łysiak,nZeszytyNaukowe
UniwersytetuJagiellońskiego”,CCCCLXXX,PraceJęzykoznawcze,z.57.
