Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
M.Zatoń,A.Jastrzębska(red.),Testyfizjologicznewoceniewydolno
ś
cifizycznej,Warszawa2010
ISBN978-83-01-16318-1,©byWNPWN2010
WzroststężeniajonówwapniaCa2+,stosunkuADP/ATPorazstężeniaAMP
prowadzidoprzyspieszeniaprocesuglikolizybeztlenowej,którejuproszczonareak-
cjawyglądanastępująco:
glikogen
(n)+3P
i+3ADP®glikogen
(n–1)+3ATP+2LA
1.3.Wydolnośćaerobowaorganizmu
Wydolnośćaerobowa(tlenowa)zależyodwieluczynnikówfizjologicznych,bioche-
micznych,konstytucjonalnychczywkońcuspołecznych.Parametryfizjologiczne
.
określającewydolnośćtlenowąto:pobór(zużycie)tlenu(V
.
O
2)najednostkępracy,
.
maksymalnypobórtlenu(V
O
2max),wentylacjaminutowapłuc(V
E)oraztętnotle-
nowe(VO
2/HR).Czynnikiwarunkującewydolnośćtlenowąto:
objętośćwyrzutowaserca(SV)
pojemnośćpłuc,
gęstośćkapilarwpłucach,
stężeniehemoglobinywekrwi,
rodzajwłókienmięśniowych(zwłaszczaproporcjamiędzywolnokurczliwymiiszyb-
kokurczliwymi),
stężeniemioglobinywewłóknachmięśniowych,
liczbaiwielkośćmitochondriów,
aktywnośćenzymówbiorącychudziałwprzemianachtlenowych,
sprawnośćprocesówtlenowych,tj.sprawnośćzamianyenergiipotencjalnejwkine-
tyczną(wyliczonanp.jakowspółczynnikpracyużytecznejlubstosunekprocentowy
wydatkowanejenergiidopracy),iwieleinnych.
1.3.1.Maksymalnypobórtlenu
Najczęściejstosowanymkryteriumocenywydolnościtlenowejiwogólewydolności
fizycznejorganizmujestmaksymalnypobórtlenu(maksymalnezużycietlenu
.
V
O
2max)(ÅstrandiSaltin1961,PooliRichardson1997,BeardeniMoffat2001).
Wskaźniktenuważanyjestzanajbardziejistotny,ponieważdotyczypoboru,trans-
portuiwykorzystaniatlenuprzezpracującetkanki(PooliRichardson1997),ado-
datkowomadużeznaczeniepodczasrestytucjipowysiłkowej(spłatazaciągniętego
długutlenowego)(Zatoń1990).Określabiologiczneramyzdolnościwysiłkowej
(możliwościwykonywaniapracy)imożewyznaczaćgórnągranicęobciążenia,przy
którymczłowiekmożeosiągnąćrównowagęczynnościową.Jestwypadkowąmaksy-
malnejobjętościwyrzutowejserca(ml.min–1)oraztętniczo-żylnejróżnicywysycenia
krwitlenem(mlO
2.l–1).
Pomiarmaksymalnegozużycia(poboru)tlenuumożliwiastwierdzenie,zjaką
maksymalnąszybkościąmogązachodzićprocesyutlenianiasubstratówenergetycz-
nych,atymsamymzależneodnichprocesyresyntezyATPwmięśniachszkieleto-
5
