Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
M.Zatoń,A.Jastrzębska(red.),Testyfizjologicznewoceniewydolno
ś
cifizycznej,Warszawa2010
ISBN978-83-01-16318-1,©byWNPWN2010
przerywanewsytuacji,wktórejmimowzrostuobciążeniapracąniezmieniasięam-
plitudareakcjifizjologicznych.Osobabadanaoddychaprzezmaskę,dziękiczemu
istniejemożliwośćanalizywydychanegopowietrza.
1.3.2.Wentylacjaminutowapłuc
.
Całkowitawentylacjaminutowapłuc(V
E)toobjętośćpowietrza(wlitrach)przepły-
wającaprzezpłucawczasiejednejminuty.Jesttoiloczynobjętościoddechowej(TV–
różnicyobjętościpowietrzazawartegowpłucachmiędzywdechemawydechem)iliczby
oddechówwykonanychwczasiejednejminuty(wspoczynkujesttozwykle12–16odde-
.
chów).UosobymłodejizdrowejwspoczynkuV
.
Ewynosiśrednio6–8l.min–1.
WczasiewysiłkufizycznegoV
Eznaczniewzrasta.Wzrosttenzależyodinten-
sywności,czasutrwaniairodzajuwysiłku,atakżeodpoziomuwydolnościfizycznej.
.
Maksymalnawentylacjawysiłkowa(V
Emax)uosóbomałejwydolnościfizycznej
wahasięwzakresie80–110l.min–1.Uosóbwytrenowanychmożeosiągaćwartości
170–200l.min–1,anawetwiększe.Różnicemogątuwynikaćzcharakteruuprawia-
.
nejdyscyplinysportowej.Największewartościmaksymalnejwentylacjipłuc(V
Emax)
stwierdzonoukolarzy,maratończyków,biegaczynarciarskchiwioślarzy.
Podczaswysiłkówomałejintensywności(35–50%maksymalnegozużyciatle-
.
nu)V
Erośnieproporcjonalniedointensywnościwysiłku,doilościpobieranego
.
.
tlenu(V
.
.
O
2)iwydalanegodwutlenkuwęgla(V
CO
2).Takiproporcjonalnywzrost
V
EiV
O
2gwarantujeutrzymaniestałościskładupowietrzapęcherzykowegoiza-
pewniadostarczanieodpowiedniejilościtlenudopracującychmięśni.Wzrost
intensywnościwysiłkudo55–75%powodujenieproporcjonalny,gwałtownywzrost
.
.
.
(o10–20l.min–1)V
E.NieproporcjonalnywzrostV
EwstosunkudoprzyrostuV
O
2
podczaswysiłkówonarastającymobciążeniuokreślasięmianemproguwenty-
lacyjnego(rys.1.1).Pierwszyzauważyłtozjawisko(w1973roku)Wasserman.
Prógwentylacyjnyodpowiadaprogowibeztlenowemu,czyliwartościstężenia
kwasumlekowegowekrwiokoło4mmol.l–1.Jestjednaknieznacznieprzesunięty
wczasie(względemprogubeztlenowego;rys.1.1),copowodowałozawyżeniein-
tensywnościwysiłkupodczastreninguprzezwielusportowców(Platoiwsp.2008).
Prógbeztlenowywywołujepojawieniesięproguwentylacyjnego.Zwiększeniedyfu-
zjikwasumlekowegozmięśnidokrwipowodujepobudzenieośrodkaoddechowe-
go,wskutekczegonastępujewzrostwentylacjiminutowejpłuc.Ztegopowodu
prógwentylacyjnyuważasięzajedenzczynnikówpozwalającychwyznaczyćpróg
beztlenowymetodąnieinwazyjną.Możnagoteżwykorzystaćdoocenywydolności
fizycznej,obserwującmomentjegowystąpienia.Przesunięciewprawo(zwiększe-
nieintensywnościpracy)momentupojawieniasięproguwentylacyjnegoświadczy
opoprawiewydolnościfizycznej(rys.1.2).
Napoczątkutreningusportowegowzrostwydolnościfizycznejmożnaoceniaćna
.
podstawiewzrostuV
O
2max.Niejesttojednakparametr,któryzwiększasięcałyczas.
Popewnymokresietreningustabilizujesięiwtedywentylacjęminutowąpłuc,azwłasz-
czaprógwentylacyjny,możemywykorzystaćdoocenyzmianwydolnościfizycznej.Próg
wentylacyjnyjestwartościowymwskaźnikiemwydolnościtlenowejorganizmu.
7
