Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Układoddechowyzapewniadostarczanieodpowiednichilości
tlenuiusuwaniewytworzonegodwutlenkuwe
˛gla.Duz
˙emoz
˙liwości
wentylacyjnezdrowegoczłowiekaniesa
˛zwyklewykorzystanenawet
podczasmaksymalnegowysiłku.
Układkra
˛z
˙eniazapewniadostawe
˛tlenuisubstratówenergetycz-
nychdopracuja
˛cychmie
˛śniorazodbieraznichdwutlenekwe
˛gla
imetabolity(ryc.1).
Mie
˛śniesa
˛narza
˛demefektorowym,dzie
˛kiktóremuodbywasie
˛
wysiłekfizyczny.
Mie
˛śnie
Podstawa
˛wszelkichformaktywnościruchowejczłowiekasa
˛skurcze
mie
˛śniszkieletowych.Skurczmoz
˙epowodowaćzmiane
˛wzajemnego
połoz
˙eniaprzyczepówmie
˛śnia(skurczdynamiczny)lubzwie
˛kszenie
napie
˛ciapomie
˛dzynimi(skurczizometryczny).Istotaskurczupolega
naaktywacjielementówkurczliwychkomórekmie
˛śniowych,aener-
giauwolnionaprzyrozpadzieadenozynotrifosforanu(ATP)zostaje
zamienionawenergie
˛mechaniczna
˛.
Skurczemie
˛śniwwarunkachprawidłowychsa
˛naste
˛pstwem
pobudzaniakomórekmie
˛śniowychprzezimpulsynerwowegenero-
wanewośrodkachrdzeniakre
˛gowegolubja
˛drachruchowychnerwów
czaszkowych.
Wmie
˛śniachszkieletowychczłowiekawyste
˛puja
˛2podstawowe
typywłókienmie
˛śniowych:włóknatypuIzwanewłóknamiwolno
kurcza
˛cymisie
˛(slowtwitch—ST),wktórychwzgle
˛dniewolno
narastanapie
˛cie(około80ms),itypuII—szybkokurcza
˛cesie
˛(fast
twitch—FT),którecechujeszybkienarastanienapie
˛cia(około
30ms).Dopodstawowychcechczynnościowychróz
˙nicuja
˛cychoba
rodzajewłókiennalez
˙y,obokczasuniezbe
˛dnegodoosia
˛gnie
˛cia
maksymalnegonapie
˛cia,odpornośćnazme
˛czenie.Wprzypadku
włókientypuIjestonawie
˛kszaniz
˙wprzypadkuwłókientypuII.
WłóknatypuIcharakteryzuja
˛sie
˛wyz
˙sza
˛aktywnościa
˛enzymówprze-
miantlenowych,zawieraja
˛ponadtowie
˛cejenzymówzwia
˛zanych
zutlenianiemkwasówtłuszczowych,natomiastwłóknatypuII
cechujewyz
˙szaaktywnośćenzymówprzemianbeztlenowych.Włók-
natypuII—wzalez
˙nościodprzewaz
˙aja
˛cegorodzajumetabolizmu
—dziela
˛sie
˛nawłóknatypuIIA,wktórychprzewaz
˙ametabolizm
tlenowy,iwłóknatypuIIB,zprzewaga
˛metabolizmubeztlenowego.
4
