Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
stwoskolonizowane,jakobyłegokolonizatoraiwreszciewrelacjidozachodnich
hegemonów;7.
ZaMonikąRudaś-GrodzkąmożnauznaćsłowaCyprianaKamilaNorwida
zdramatuKleopatraiCezar:„międzySfinksemamumiąnaródwychowany”za
najcelniejszyopiswyobrażonegopolskiegonarodu,historycznieiontologicznie
zawieszonego„międzynieokreślonościąaśmiercią”
.Jakwyjaśniabadaczka:
Zjednejstronymamyzagadkęsłowiańskiegopochodzenia,azdrugiej-niespra-
wiedliwyiokrutny,przynoszącycałemunarodowicierpienieaktdziejowy,czyli
utratęniepodległości.Zgonojczyznydoświadczanyjestprzezjejżyjącychoby-
watelijakoichwłasnaśmierć.Wyjaśnienietychbolesnychwydarzeńwżyciupol-
skiegonaroduprzynosiprojektmesjanistyczno-słowiański,którypozwalazmu-
mifikowanieodczytywaćjakonadziejęnaodrodzenie;;.
Wtakichokolicznościachhistorycznych-gdyistnienienaroduniemaoparcia
wstrukturachpolitycznych-łatwoprzyjąć,żetożsamośćnarodowastanowijedyny
sposóbprzetrwanianaroduidlategonależyjąchronićzawszelkącenę.Wrezul-
taciewdziewiętnastowiecznejPolscerozwijasięiprzybieranasilepopowstaniu
styczniowym,„zamkniętapostawanarodowa”;9.Postawatakaodrzucapodwójne
tożsamościnarodoweikonwersjenarodowe,wytwarzanegatywnestereotypyin-
nychnacji,głosiuniwersalnąwyższośćwłasnejkulturynarodowej,przejawiabrak
troskiwobecinnychkulturorazzawszeibezwyjątkuuprzywilejowujeinteresy
własnegonarodu90.Prowadzitorównieżdowyłonieniasięszczegółowegokodeksu
patriotycznychobowiązkówinakazów,któreregulująwszystkieaspektyżyciaco-
dziennegopodgroźbąoskarżeniaozdradęnarodowąiwynikającegozniegoostra-
cyzmuspołecznego.
Wtensposóbmożnatłumaczyćpewną„zaborczość”polskościorazkrystali-
zacjękulturyXIXwieku-czasurozbiorównaznaczonegokrwawymiinieudanymi
powstaniami-wpolskiejwyobraźniwgłębokosplecionezesobąkwestienaro-
dowegowyzwoleniaidziełaromantyków.DoświadczenieXIXwiekumiałofun-
damentalneznaczeniedlapolskiejnarracjihistorycznej,równieżhistorycznoteat-
ralnej.Ztegopowoduromantyzmiideologianarodowegomesjanizmu,którą
;7L.Mayblin,A.Piekut,G.Valentine,„Other”Postsin„Other”Places:PolandThroughaPostcolonial
Lens?,„Sociology”2014,vol.50,nr1,s.61.
;;M.Rudaś-Grodzka,Sfinkssłowiańskiimumiapolska,dz.cyt.,s.41.
;9A.Kłoskowska,Kulturynarodoweukorzeni,WydawnictwoNaukowePWN,Warszawa2019.
90M.Micińska,Zdrada.Córkanocy.PojęciezdradynarodowejwświadomościPolakówwlatach1861-
1914,WydawnictwoSic!,Warszawa1998,s.159.
33
