Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
MarianBroda
nieuchronnejdegradacji.Właściwie,Dporosyjsku”pojmowanaprawdajestza-
temjednocześnieprawdąmyślenia-przeżywaniaiprawdądziałania,prawdąmo-
ralno-intelektualnychracjiiprawdąmocy-skutecznościwypływającegozniej
działania.Nieprzypadkiemzatem:DMyślicielrosyjski(ł)zawszeposzukuje
«prawdy»;chcenietylkozrozumiećświatiżycie,aledążydouchwyceniagłów-
nejreligijno-moralnejzasadywszechświata,żebyprzekształcićświat,przejść
oczyszczenieizbawienie”23-nawetjeślipierwotniereligijnetreściorazzwiąza-
neznimimożliwościsprawcze,oczekiwaniainadziejeulegałyniejednokrotnie
rozmaitymformomideologicznegokamuflażuimistyfikacji.
IdeałowiPrawdy,włączającemuwsiebieDPrawdę-istinę,Prawdę-sprawied-
liwość,Prawdę-siłę,pojmowaniePrawdyjakonajwyższejwartościżycia”24,
przeciwstawianejestjednocześnie,równiewielowymiarowe,pojęcieKrzywdy,
łączącezsobąkłamstwo,niesprawiedliwość,oszustwoizło.DPrzenikającwe
wszystkieporyrosyjskiejkultury,manichejskiwątekwiecznegosporuPrawdy
iKrzywdyzyskujekosmogenicznysens”25.Obiezaśantynomicznekategorie-
PrawdaiKrzywda-pojmowanesąjakowalczącezsobąkosmicznesiły,zasady
wszechświata.Związanezpierwsząznichdążeniedoziemskiegokrólestwa
Prawdy-życiaspołecznegowolnegoodwszelkichskażeń-maswójbiegu-
nowyodpowiednikwKrólestwieKrzywdy,przepełnionymskażeniem,złem
ikłamstwem.PrzeciwstawienieobuporządkówutożsamianejestwRosjiod
stulecizzewnętrznymidlaczłowiekasiłami-PrawdąiKrzywdą26.
Wsytuacji,gdyrozumieniesłówzbiegasięwjednozpoczuciemuczest-
nictwawwyższej,prawdziwej,ponadprofanicznejRzeczywistości,owesłowa
-iwiedza(prawda),którąwypowiadają-pojmowanesąjakorealneprzekaź-
nikienergii(mocy,siłyizdolnościsprawczej)pochodzącejzesferysacrum27.
Świadectwapodobnych-sięgającychgłębokowhistorięizachowującychbo-
gactwoarchaicznychtreści-związkówiidentyfikacjimożnaodnaleźćwwielu
przypadkachjużnapoziomieetymologicznym.Wjęzykurosyjskim:DPrawdzi-
wesłowo-tozistotysłowo«wieszcze»,tj.«wieszczone»,wypowiedzianena
«wiecu»(zgromadzeniu«świata»);wyczuwanajesttakżeetymologicznabliskość
doznaczeniasłów«wiedzieć»,«wieczność»i«rzecz»”28.Wnastępstwiepowyż-
szegosłowoprawdziwetosłowopotencjalnieprzynajmniejzmaterializowane,
ucieleśnione,spełnioneiuwiecznione,zorientowanenajednośćz-odpowiada-
jącymmu,boprzezeńukształtowanym-otoczeniem,napierwotnąznimiden-
23S.Frank,Istotaiwiodącemotywyfilozofiirosyjskiej[w:]Niemarksistowskafilozofiarosyjska,cz.1,red.
L.Kiejzik,Łódź2001,s.35.
24A.C.Aхиезер,A.П.Давыдов,M.A.Шуровский,И.Г.Яковенко,E.H.Яркова,Социокультурные
основанияисмыслбольшевизма,Новосибирск2002,s.386.
25Ibidem.
26Por.ibidem,s.386-387.
27Por.ibidem,s.180.
28A.M.Kaнтор,AффективластьвРоссии,DМиримы.Психологическаягазета”1990,nrXI,s.14.
