Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
MichałZiółkowski
nigdywięcej!-neveragainprovisions)przezsformułowaniesztywnych
gwarancjikonstytucyjnych(np.absolutnezakazytortur,cenzury,ekstra-
dycji,eksperymentówmedycznychbezzgodyjednostki,zakazdziałania
partiipolitycznychodwołującychsiędometodlubwartościtotalitarnych
lubautorytarnych).
Problematykitożsamościkonstytucyjnej-wperspektywiewyznaczonej
pracamiG.JacobsohnaiM.Rosenfelda-niemożnajednakzawężać
dodogmatycznejrefleksjioprawiekonstytucyjnym.Wszczególności
wkoncepcjidrugiegoztychautorówtożsamośćkonstytucyjnajestwy-
nikiemdyskursukonstytucyjnego-refleksjiorelacjach,jakiezachodzą
międzypodmiotemkonstytucyjnym,treściąkonstytucyjną,jejrealizacją
auzasadnieniemkonkretnegoporządkukonstytucyjnego12.
Skorotworzenietożsamościkonstytucyjnejodbywasięwdyskursie
konstytucyjnym,któryopartyjestnietylkonaprzepisachkonstytu-
cyjnych,aletakżenadoświadczeniachhistorii(np.zagwarantowanie
nienaruszalnejgodnościludzkiejjakoźródłaprawwodpowiedzina
zbrodnienarodowegosocjalizmu),doświadczeniukonstytucyjnym
własnym(np.zaniechanieuchwaleniajednegoaktunormatywnego
orandzekonstytucyjnejwIzraelu)ikomparatystycznym(np.transplant
niemieckiegomodelusilnejscentralizowanejkontrolikonstytucyjności
wkrajachEuropyŚrodkowej),topróżnoposzukiwaćniezmiennychgra-
nictożsamościpodmiotukonstytucyjnego.Tożsamośćwujęciachtych
jestzmiennawczasie13i(zkonieczności)dialektyczna14.Byłobyjednak
uproszczeniemtwierdzenie,żetakrozumianatożsamośćjestwyłącznie
deskryptywna,awkonsekwencjiwykazujeograniczonąprzydatność
12
Takrozumianadynamicznakoncepcjatożsamościkonstytucyjnejpodmiotu,która
wyłaniasięwpluralistycznymdyskursiekonstytucyjnym,odpowiadazakresowo-jak
sądzę-postulatomrefleksyjnegokonstytucjonalizmu(szerzejokoncepcjizob.K.J.Kaleta,
Sądownictwokonstytucyjnearefleksyjnykonstytucjonalizm(przeszłość-teraźniejszość-
przyszłość)[w:]KonstytucjaRzeczypospolitejPolskiejwpierwszychdekadachXXIwieku
wobecwyzwańpolitycznych,gospodarczych,technologicznychispołecznych,red.S.Bier-
nat,Warszawa2013,s.35-44;M.Pichlak,Konstytucjonalizmjakorefleksja,nFilozofia
PublicznaiEdukacjaDemokratyczna”2018/7/1,s.5-24).
13
G.Jacobsohn,Constitutional...,s.351in.
14
M.Rosenfeld,TeIdentity...,s.46-53.
