Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Problemparadygmatukulturowegowbadaniachspołecznych
21
Ponieważtakdaleceidącaidentyfikacjamarketinguzkulturąjesttrudnadozaak-
ceptowaniadlawspółczesnegohumanisty(por.apeleBaudrillarda),ograniczędotego
swojąprezentacjęekonomii.
Współczesnasocjologiaaproblemykultury
Bypodjąćzadanieopisuiinterpretowaniawspółczesności,GerardDelantypodkreśla,
żesocjologiamusiporzucićsweaspiracjedostaniasięnaukąidiograficzną.Wówczas
łatwiejbędzieuznaćograniczeniasocjologiinowoczesnejopartenauznawaniuzależności
międzykulturąanowoczesnąstrukturąspołeczną.Ówzabiegjestpodobnydotego,
któregomusiaładokonaćekonomia,gdyuwalniałasięodograniczeńperspektywy
marksistowskiej.UlrichBeckpisze:„dotychczassocjologowiepisaliksiążkiirobili
badanianatematstrukturyklasowejBrytanii,Francji,USA,Niemiecitakdalej”19.
Kultura,którasięztychbadańukazywała,byłakulturąklasową.Socjologianowoczesna
widziałasilniezintegrowanespołeczności,któretworzyłykulturę.Takiewyobrażenia
powstawaływokresachkoniunkturyekonomicznejispołecznejekspansji,w„złotych
latachkapitalizmu”–odkońcalatczterdziestychdopołowylatsiedemdziesiątych,
zanim„prądzróżnicowaniaifragmentaryzacjiwfilozofiinaukspołecznychisamych
naukachspołecznychzacząłkorespondowaćzobecnymstanemzdezorganizowanego
kapitalizmu”20.KrytykującciążącedziedzictwoFerdynandaToenniesa,GerardDelanty
napisał,żestosowanaprzezniegoideaspołeczności„sugerujesilnepoczuciemiejsca,
bliskościicałościowości,gdyspołeczeństwosugerujefragmentaryzację,alienację
idystans”21.UlrichBeckdodaje,że„socjologiapozostajeszczęśliwieprzyklejonądo
swegowłasnegospołeczeństwa”22.Byuwolnićsocjologię,koniecznejestpójściedalej
izakwestionowanieistnieniatakiegostałegooparciadlakulturywcałościspołecznej.
Niemazgody,doczegowtakimwypadkumasięodnosić.Tuzdaniasąpodzielone.
GerardDelantydostrzegaistnieniespołeczeństwa,alenadajemujakoimmanentne
cechywewnętrznegorozkładu–fragmentaryzację,alienację,dystans.AlainTouraine
zakwestionowałzkoleiwogóleistnieniespołeczeństwa23.Społeczeństwostanowiło
formężyciawłaściwądlalatindustrialnych,azwłaszczapaństwasocjalnego,którego
byłopartnerem.Stąd„socjal”utożsamiasięzarównozespołeczeństwem,jakizopie-
kuńczymiagendamipaństwa.
Czyzatemistniejejakocałośćspołeczna?Tuznowukrytycznespojrzeniepozwala
namujawnić,żewiedzaospołeczeństwachbudowanabyłanaanaliziemniejszych
jednostekspołecznych,którejetworzyły.Takimicałościamidostępnymibadawczobyły
rodziny,któredziśznówulegająrozkładowi.IznowuUlrichBeck:„jeżeliprzyjrzymy
się,jakopartanaklasachsocjologiaokreślakategorieklasowe,zauważymy,żepolegato
nastwierdzaniu,codziejesięwrodzinach,wgospodarstwadomowych.Wempirycznie
zdefiniowanejklasowejtożsamościznajdziemykategoriegospodarstwdomowych,
19U.Beck,TheCosmopolitanSocietyandItsEnemies,„Theory,Culture&Society”2002,vol.19(1–2),
s.21.
20K.Offepor.W.Outhwaite,ThePhilosophyofSocialSciences[w:]TheBlackwellCompaniontoSocial
Theory,red.B.S.Turner,Oxford2004,s.65.
21G.Delanty,TheFoundtionsofSocialTheory[w:]TheBlackwellCompaniontoSocialTheory,
s.40–41.
22U.Beck,TheCosmopolitanSocietyandItsEnemies,s.21.
23A.Touraine,TheDeclineoftheSocial,s.463.
