Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Problemparadygmatukulturowego
wbadaniachspołecznych
JerzyMikułowskiPomorski
UNIWERSYTETEKONOMICZNY
KRAKÓW
Kulturoznawstwolubszerzejtoujmującnaukihumanistycznespotykająsiędziś
zwielomawyzwaniami.Większośćznichłączysięzprzemianamispołecznymi,które
określićmożnajakoprzejścieoddobrzezdefiniowanego,nowoczesnegospołeczeństwa,
zwanegoteżprzemysłowymlubmasowym,doczęściowotylkookreślonegospołeczeń-
stwaponowoczesnego,októrymnapewnowiemy,żejestżneodpoprzedniego.Jednak
bliższejegookreśleniepozwalaconajwyżejprzyjąć,iżjestspołeczeństwemopartym
nainformacji.Resztatojeszczestwierdzaniepłynnościzmian.Wielesięwtymnowym
społeczeństwiezmieniło,główniecharakteryzujejeto,żeniemawnimwyraźnej
strukturyspołecznej,anawetjakpisząniektórzyniemanawetspołeczeństwa,
ponieważzanikłyjegofunkcjesocjalne1,niematakżekulturymasowej.
Pierwszytypwyzwańdotyczysposobuuprawianianauki.Drugidostrzegania
zmian,nietylkowkategoriachrozpadu(fragmentaryzacji),lecztakżeodtworzenia
(rekompozycji).Sposóbuprawianianaukizmieniłsiębardzoiwtakimstopniu,że
zwolennicystaregoinowegoładuspołecznego(bojakiśładzawszeistnieje)nierozu-
miejąsięinaogółniechcązesobąrozmawiać.Dzieliichprzedewszystkimproblem
języka.Pierwsiwykształcilijęzykścisły,zbudowanymodomathematico,którydawał
poczuciepewności,aleniesięgałwgłąbzjawisk,acidrudzyuprawiajądyskurswysoce
nieprecyzyjny,modopoetico,posługującsięniejednoznacznymimetaforamimiastopisu.
Zichsugestiiintuicyjniemożnasięwieledomyślić,aleniezbytwielezrozumiećna
pewno.Tymczasemnaukadążyćmadopoznaniarzeczywistościwtakimstopniunowych
ilicznych,żenawetichpełnewymienieniesprawiatrudności,acodopierozrozumienie
ichfunkcjonowania.Pierwsi,zwaniredukcjonistami,będąbardzoostrożniegodzićsięna
uznanienowychzjawiskspołecznych,nawetgdybyteokazywałysięistotne2.Ograniczają
onibytydotychzdawnaistniejącychisolidnieempiryczniepotwierdzonych.Drudzy
1A.Touraine,TheDeclineoftheSocial,„ComparativeSociology”,Leiden2003,vol.2,iss.3;idem,
SociologywithoutSociety,„CurrentSociology”,March2003,vol.51,iss.2.
2Piszętopowyborachz21października2007roku,kiedytzw.ekspercispołeczni,którzynazywają
sięczęstosocjologami,niepotrafiąwyjaśnićzjawiskatzw.nowychwyborcówiichnastawień,mimoże
tooniwłaśnieprzesądziliowynikachwyborów.