Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
tożsamościproponuję,dlacelówdefinicyjnych,wyróżnićjejtrzyelemen-
ty,któresązesobąpowiązanezłożonymirelacjami:tożsamośćjednost-
kową,społecznąikulturową.Dodaćnależy,żetakjakwteoriidajesięte
trzyelementywyraźniewyodrębnić,takwempiriiwydajesiętobardzo
trudne,jeślinieniemożliwe.Dziejesiętakprzedewszystkimdlatego,że
niełatwoarbitralnieosądzić,naczymmazasadzaćsięoworozróżnienie–
wszystkopozostajewięckwestiąumowy.Jednostkazawszefunkcjonuje
wkontekściespołecznym(kulturowym)1.
Budowanietożsamościjestprzezemnierozumianejakoniekończący
się,dynamicznyproces,trwającyprzezcałeżycie(takiepodejściepod-
kreślająnawetpsychologicznekoncepcjedotyczącerozwojuczłowieka
zakorzenionewnurcielife-span),zsilnymakcentempołożonymnaokres
adolescencji,ujmowanymjakomomentintegracjidoświadczeńwcześ-
niejszych,któryjednocześniedeterminujenastawieniedodoświadczeń
przyszłych.Psychospołecznakoncepcja,naktórejopartejesttakierozu-
mowanie,toErikaEriksonateoriarozwojutożsamości,podkreślająca
rolęuwarunkowańspołecznych–kulturowychipsychicznych.
Poszczególnetrzyelementytożsamościmożnarozpatrywaćwukła-
dziehierarchicznymjakonadbudowującesięnadsobąstruktury,ocoraz
bardziejabstrakcyjnymcharakterze.Jakotłodlatakiegosposobumy-
śleniasłużąteoretycznezałożeniakoncepcjirozwojumoralnego,zapro-
ponowanejprzezLawrenceKohlberga.Próbującprzeanalizowaćzmiany
wdokonywaniusądówmoralnychKohlbergwyróżniawtymprocesie
kilkaetapów,podzielonychnapodstadia.Konkluzją,jakawynikazkon-
strukcjijegoteorii(weryfikowanejempirycznie),jestkonstatacja,żepro-
cespodejmowaniasądówmoralnychulegaautonomizacjiwmiaręrozwo-
jujednostki.Owaautonomizacjapoleganaprzejściuodsądówuwarun-
kowanychgrupowo(dostosowanychdowymagańgrupyideterminowa-
nychuzyskiwanązjejstronyakceptacją)dosądówbardziejsamodziel-
nych,zaktórejestsięgotowymponieśćkonsekwencje,bezwzględuna
akceptację/dezaprobatęzestronygrupy.Zjawiskorozwojumoralnegoma
charakterciągły,procesualny,polegającynazmianiewproporcjachdo-
konywanychsądów,anienaskokowymprzejściuodjednejformyrozu-
mowaniadoinnej.Dokonywanieokreślonegorodzajusądówjestmożliwe
dziękirozwojowiimodyfikacjistrukturpoznawczych2.
Tożsamość,rozpatrywanajakoprzynależnajednostce,jestujmowa-
naprzezemniejakowynikoddziaływaniaotoczeniaspołeczno-kultu-
rowegonaprocesypoznawczeprzedstawicielaspołeczności,ulegającew
---
---
---
---
---
-
1Bogaterozważanianatematróżnorakopojmowanychzwiązkówpomiędzyspołe-
czeństwemakulturąprezentujewklasycznejjużpracyZ.Bauman(1966).
2KoncepcjaL.KohlbergawwielumiejscachnawiązujedopropozycjiJ.Piageta
(1977).
10
