Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WSTĘP
VII
gólnychtekstówdostrzecwspólneinspiracjeteoretyczneautorów,na
przykładczęstesięganieprzeznichpoklasycznejużdzisiajujęciekwe-
stiimuzykiwliteraturzeStevenaPaulaSchera.Wyróżniałontrzysfe-
ryproblemowe:brzmienioweukształtowaniejęzyka(nmuzykasłów”),
tematyzowaniemuzyki(nmuzykawerbalna”)orazkonstrukcyjność
muzycznąwliteraturze(nstrukturyitechnikimuzyczne”)6.Możliwo-
ściteproblematyzowanesąnanowowkolejnychinterpretacjach,któ-
re-mimooczywistychróżnic-tworząwspólnyhoryzontdlautworów
prozatorskichzaliczanychdonowoczesnejliteraturyeuropejskiej.
WartykuleotwierającymtomAgnieszkaMuszyńska-Andrejczyk
analizujenietłumaczonądotądnajęzykpolskipowieśćAntoniaFo-
gazzaraLeila(1910)jakozapisnajbardziejnasyconyodniesieniamido
muzykispośródwszystkichwcześniejszychrealizacjiliterackichwy-
kształconegomuzyczniepisarzazVicenzy.Sztukadźwięków,jakar-
gumentuje,wykorzystywanajestwnimgłówniejakopretekstdoopisu
stanówemocjonalnychpostaci,jejodbiórokazujesięskrajniesubiek-
tywnyinastawionynasferęafektywną.Italianistkaizarazemmuzy-
kolożkaakcentujetemiejscapowieści,międzyinnymifragmentyopi-
soweodnoszącesiędoariiSola,furtivaaltempiozNormyBelliniego,
czy-wsposóbpośredni-doAveuzKarnawałuSchumanna,wktórych
muzykastajesięnarzędziemkomunikowaniaemocji.Szczególnąrolę
wtymwypadkuodgrywasłynnaminiaturaSchumannowskaAveu,
skądinąddwukrotnieprzezFogazzaranprzetranskrybowana”najęzyk
poetycki.Autorkasięgapoterozmaiterealizacjeliterackieidowodzi,
żesztukadźwiękówzyskujenietylkoznakomitąreprezentacjęwFo-
gazzariańskimświeciepowieściowym(funkcjonujewtrybieodniesie-
niaintermedialnego,byodwołaćsiędoustaleńteoretykówinterme-
dialności),ależeprowadzirównieżdotranspozycjiintermedialnych,
oczymświadczyzbiórVersionidallamusica(poetyckietłumaczenia
m.in.Beethovena,Chopina,Schumanna).
CzytelnikpowieściWitkacego622upadkiBunga,czylidemoniczna
kobieta(wyd.1972)spotykasię,copokazujewswoimstudiumAlek-
sandraReimann-Czajkowska,zinnąsytuacjąrozumieniatranspozycji.
Literaturoznawczyniprzypominaznanywobszarzestudiówmuzycz-
no-literackichargumentonieprzekładalnościmuzykinaliteraturęze
względunaróżniceontologiczne-odrębnystatusdźwiękuisłowa.
6Zob.np.S.P.Scher,LiteratureandMusic,w:InterrelationsofLiterature,red.
J.-P.Barricelli,J.Gibaldi,NewYork1982,s.237.
