Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
I.Wychowanieestetyczne
Służbaojczyźniebyłastałymtematemsztuki,kształtująctymsamympatriotyczne
postawy.Wczasachpokojusztukanaznaczałapięknemwszystko,copotrzebnedo
życiaiużyteczne,organizowałaludziomżycie.
WciąguośmiowiecznegoistnieniaPolskinaobszarzeobjętymzatartymi
dziśśladamijejgranicwytwarzałasięstraszna,nienaruszalna,niezniszczalnasiła:
Duchnarodu[...]Siłynaroduniestanowiąaniwymownipanujący,anibagnety,ani
miliony,aniziemia–siłęnarodustanowijegoduch.Onjedenświadczyotym,że
naródjest,rośnie,pracuje,walczy,żyje.Jednymztakichobjawówjestsztukapolska
(Witkiewicz,1983,s.35–37).
Literackiczymalarskiobrazstanowiuzupełnieniewiedzyhistorycz-
nej,równiebohaterskiejcofascynującej.Autentycznepostacistająsiębliskieizna-
jome,całaprzeszłośćznanateoretycznieipamięciowonabieraformkonkretnych
iatrakcyjnych.Historia,dawnaczywspółczesna,jakozespółfaktówdalekich
iobiektywnych,stajesiężywaibliskaprzezpryzmatludzkichprzeżyćidramatów
zobiektywizowanychwsztuce.
Każdedziełosztuki,jużniezależnieodtego,czyodnosisiędohistoriiczydo
współczesności,stajesięogniskiemkulturywspółżycia.Pomiędzyczytelni-
kiemdziełaliterackiegoczywidzemsztukiteatralnej,obrazu,rzeźbyzawiązująsię
stosunkispołeczne,więźbliskaiserdeczna,amożeigłębszaniżwrelacjizczłowie-
kiem,doktóregotakczęstozagradzająnamdrogękonwencjespołeczne.
Wżyciuwyjątkowotylkozdarzająsięmomenty,wktórychmożnazajrzeć
komuśwduszętakgłęboko,jaktobywawstosunkudopostaciprzedstawionych
wdziełachsztuki(Ossowski,1997,s.104).
Kulturęwspółżyciazapośredniczakontaktczytelnika,widzaiautora.Od-
biorcaodgadujeintencjetwórcy,wyczuwajegowzruszenieiwysiłek.Pomiędzy
współwidzami,współsłuchaczami,współczytelnikamirodzisięwięź.Możetobyć
łącznośćbezpośrednia,którawpewnychmomentachogarniapublicznośćzgroma-
dzonąwsaliteatralnejlubkoncertowej.Alemożetobyćteżtylkopotencjalneporo-
zumienie,jakieistniejepomiędzynieznanymisobieodbiorcamisztuki(Ossowski,
1958).Zachwytdlajakiegośdziełasztuki,uwielbieniedlajakiegośtwórcywytwa-
rzaniejednokrotniewięźwśródsłuchaczyczywidzówtakpotężną,żeodbiorcy
przeobrażająsięwzwartąspołeczność.Więźprzytymjestzupełniebezinteresow-
naiszczera.Ipewnieztegowzględustosunkispołecznezapośredniczoneprzez
sztukęniegrożąkonfliktem,jakimożesiępojawićwtedy,gdychodzioprodukty
konsumpcyjne.Niekonsumpcyjnośćsztukikształtujeharmonięwspółżycia.
Przezobcowaniezesztukąnaszobrazświatastajesiębogatszy,aiwiedzaonim
wniewidoczny,subtelnysposóbsiępowiększa.Sztuka,choćniejestprawdziwym
spojrzeniemnarzeczywistość,niemożeistniećbezelementufikcji,dostarcza
jednakwiedzyowydarzeniach,postaciach,zjawiskach,przeobrażeniachkultu-
