Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.SZTUKA
45
Nieulegawątpliwości,żewtwórczościartystycznejbardziejjeszczeniżwin-
nychobszarachmyśliidziałalnościludzkiejwidoczneikoniecznejestpoznanie
świataprzezsamopoznanie.Wpoznaniuartystycznymrzeczywistośćobiektywna
irzeczywistośćspołecznychnormiwzorów,zarównowzakresieformy,jakitreści
przedmiotupoznania,integrujesięniepodzielniezrzeczywistościąindywidualnych
doznań(Trojanowska-Kaczmarska,1971,s.44–45).
Niemasztukibezdzieła.Niemateższtukibezartysty–inicjatoraaktu
twórczego,którywdziele„przemyca”swojedoświadczeniaiswoistepostrzeganie
rzeczywistości.Czyrównieżwstosunkudoodbiorcymożemypowiedzieć,żenie
mabezniegosztuki?Tak.Zasadniczoniemasztukibezodbiorcy,choćznane
sąprzypadkiartystów,którzytworzyliswedzieła„zpotrzeby”,„dlasiebie”,„do
szuflady”,awielu–zwłaszczaamatorówczyartystówludowychtworzytakdo
dziś.Jednakwsztucekoniecznyjestodbiorca.Artystapoprzezdziełokomunikuje
sięzodbiorcą,odkrywaprzednimduszę,chce,byodbiorcadoznałtychsamych
stanówumysłu,coon(Osborn,1959).
Motywyobcowaniazesztukąbywająróżne.Jedniczyniątodlarozrywki,wy-
pełnieniawolnegoczasu,oderwaniasięodcodzienności.Drudzyszukająpodniet,
przeżyć,fikcyjnegozaspokojeniapragnień.Innipragnąpoznaćżycie,rozwiązać
osobistekonflikty,wejrzećwsamegosiebie.Jeszczeinnipoprostupotrzebują
obcowaćzpięknem,zesztuką,ztwórczością.Obcowaniezesztukąuwrażliwia
odbiorcę.Właściwiewrażliwośćestetycznąposiadakażdy–jestonawzasadzie
czymśpierwotnym,indywidualnym,spontanicznym,kształtowanymnadrodze
kontaktówzesztuką.Niemniejjednakjestonanietrwałaiłatwoulegawpływom
tychczynników,któreoddziałująnapsychikęczłowieka.
Wkontakciezesztukąkształtujesięsmakestetycznyodbiorcy.Smakeste-
tyczny,wprzeciwieństwiedowrażliwościestetycznej,uwarunkowanyjestkulturo-
woihistorycznie–stanowiwłasnośćodbiorcynabytąwzwiązkuzprzebywaniem
wokreślonymkręgukulturowymizeświadomympreferowaniemokreślonych
strukturijakościestetycznych.
Wrażliwośćestetyczna,smakestetyczny,kulturaosobistaodbiorcyrodzi
postawęestetyczną.Jesttozjednejstronypostawaoczekiwania,żepojawiąsię
wodbiorcyokreślonedoznania,zdrugiejstrony–postawagotowościpoddaniasię
oddziaływaniusztukidlawydobyciaizaktualizowaniajejwartościestetycznych
(Gołaszewska,1973).Nabyciepostawyestetycznej–postawygotowościiocze-
kiwania–dajeodbiorcymożliwośćswoistegoprzeżyciadziełasztuki,swoistego
doświadczaniasztukiitworównatury.Dziękiprzeżyciomestetycznymdocieraon
doestetycznychwartościtkwiącychwowychprzedmiotachsztukiinatury,kon-
struujeprzedmiotestetyczny.Dziękiprzeżyciomestetycznymsamstajesiępod-
miotemestetycznymangażującpewnestanyswojejosobowościwodbiórdzieła,
dopuszczającpewnezmianywswojejświadomościnaskutekkontaktuzdziełem
sztuki.
