Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
1.Triki
Omówionewtejksiążcetrikipomagająrozwiązywaćproblemy
myślowe,którebadaczkiibadaczespołecznizwyklepostrzegająjako
Hteoretyczne”.Definiowaniepojęciaprzezprzyjrzeniesięprocesowi
kształtowaniasięjegoznaczeniawpewnejsiecirelacjistanowidosko-
nałyprzykładtakiegotriku,alezazwyczajkwestieteoretycznerozwią-
zujesięinaczej.BadaczespołecznizregułytraktująHteorię”jakocoś
samoistnegoiodseparowanegoodresztyświata,sugerującegopewien
sposóbprowadzeniabadań,alewrzeczywistościsłaboznimzwią-
zanego.WprawdzieRobertK.Mertonwswoichdwóchklasycznych
artykułach(2002,s.153–185)opowiedziałsięzabliskimzwiązkiem
teoriiibadań,alewiększyużytekztychideirobilistudenciuczącysię
doegzaminuniżpraktycybadańspołecznych.Hughes,którywswojej
pracymetodologicznejzawszenastawiałsięnarozwiązywanieprak-
tycznychproblemówzdobywaniawiedzyoświecie,częstoodgrażał
się,żenapiszeHksiążeczkęoteorii”zawierającąsednojegostanowi-
skateoretycznegoiwjakiśsposóbodmiennąodgeneralizacjisocjolo-
gicznychrozrzuconychwjegoszkicachiksiążkach.
My,uczniowieHughesa,liczyliśmy,żefaktycznienapiszetę
książkę,ponieważsłuchającgoiczytającjegoprace,wiedzieliśmy,
żeuczymysięteorii,chociażniepotrafiliśmyjejokreślić.(Podsta-
woweideeHughesaijegostyluprawianiasocjologiiwnikliwieana-
lizujeJean-MichelChapoulie[1996]).JednakHughesnigdynie
napisałtejksiążki.Moimzdaniemwynikałotoztego,żenieopraco-
wałżadnejsystematycznejteoriiwstyluTalcottaParsonsa,cechował
gonatomiastpewienukształtowanyteoretyczniesposóbmyślenia,
jeślitakierozróżnieniecokolwiekwnosi.Jegoteorianiebyłakom-
pletnymukłademprzegródekkonceptualnych,wktórymusiałsię
wpasowaćświat,aleraczejzbioremuogólnionychtrików,których
używałdoanalizyspołeczeństwaiktórepomagałymuinterpreto-
waćdaneiformułowaćnaichpodstawieogólnewnioski.(Tenspo-
sóbdziałanianajlepiejwidaćzjegoszkicach,zebranychw:Hughes
1984).Ponieważjegoteoriaskładałasięztegorodzajutrikówteo-
retycznychidalekojejbyłodoWielkiejTeorii,studenciprzyswa-
jaliją,spędzającczaszHughesemiuczącsięużywaćjegotrików,
takjakpraktykanciucząsięrzemiosła,obserwującmajstrów,któ-
rzyznająjużjegotajnikiiużywająichdorozwiązywaniarzeczy-
wistychproblemów.
