Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
B.Cytowska,Trudnedrogiadaptacji,Kraków2012
ISBN:978-83-7850-051-3,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2012
22
Rozdział1.Rozważanianadadaptacjąwobszarzenaukoczłowiekuispołeczeństwie
rozwijawewnętrznemodeleoperacyjnezawierającenegatywneprzekonania
natematpostaciprzywiązaniajakoosóbnieprzewidywalnychiniegodnych
zaufaniaorazobrazusamegosiebiejakoosoby,któraniejestwartaakcepta-
cji.Przekonaniateulegajągeneralizacjinarelacjezwszystkimiinnymiludź-
mi.Zatemzasadniczafunkcjawewnętrznychmodelioperacyjnychpolegana
przewidywaniuzachowaniaosób,doktórychjestsięprzywiązanym3.
Wdalszychrozważaniachnadadaptacjąjakodążeniemjednostkidoho-
meostazypsychicznejwartosięgnąćdoinnychteorii,któreanalizująwybra-
newłaściwościczłowiekawkontekściewpływówotoczenia.Wśródowych
koncepcjiniepowinnozabraknąćideiprzedstawicielapsychologiihumani-
stycznej–CarlaRogersa(2000)–którypodkreślaznaczeniesamoaktualizacji
wprocesieadaptacji.Jednostkamawrodzonątendencjędozdrowegoitwór-
czegorozwoju,jeślitylkozewnętrznewarunkisąsprzyjające.Rozwójosobo-
wościprzebiegawsposóbspontaniczny,jedynymwarunkiemjestpełnaak-
ceptacjazestronyrodzicówiogólnegootoczeniaspołecznego.Tylkodziecko
bezwarunkowoakceptowanejestwstaniejasnoibezlękuuświadamiaćsobie
własnedoświadczeniainapodstawiegłosunatury,zwanegoorganizmicz-
nymprocesemwartościującym,dokonywaćczęstointuicyjnychwyborów,
któresąoptymalnezpunktuwidzeniaposiadanychzdolnościipredyspo-
zycji.Wyboryniezgodneznaturalnymidążeniamisąszybkokorygowane,
apoczuciesatysfakcjipłynącezaktualizacjisiebieumacniapoczuciewłasnej
wartości,rodziprzyjaznenastawieniedoświataipomagawempatycznym
zrozumieniuinnych.Człowiekpotrafiprzyjąćodpowiedzialnośćzawłasne
życie,świadomieibezlękukierującsobą,akceptującsiebieiinnych.Wszyst-
kiepopędy,pragnienia,cele,wartości,motywymożnaująćwkategoriiśrod-
kówsłużącychwzrostowiiumocnieniuosobywdrodzeaktualizacji.Rozwój
3Zperspektywydzieckaorozwojuobciążonymoddziaływaniemniekorzystnychczynnikówen-
dogennychlubegzogennychkształtowaniesięwięzizobiektemmożenieprzebiegaćwłaściwie,
czegoskutkiemmożebyćnarastającyzwiekiemproblembudowaniabliskichrelacjizinnymi
ludźmi.Utrudnieniawtymwzględziestanowiązpewnościąsporydecytadaptacyjny.Małgo-
rzataKościelska(1998)stoinastanowisku,żesamozadziałanienarozwójdzieckaszkodliwych
czynnikównieprzesądzajeszczeojegopatologizacji,prowadzidotegodopierociąginterakcji
ocharakterzenegatywnegosprzężeniazwrotnegozarównowobrębiewewnętrznejorganizacji
ustrojudzieckaijegopsychiki,jakipomiędzydzieckiemorazjegootoczeniemzewnętrznym.
Dzieckowysyłającematcesygnałprzeżywanegodyskomfortuuzyskujeodniejodpowiedźwpo-
stacizachowaniałagodzącegoproblem.Jeżelimatkaniezaspokoipotrzebydziecka,todyskom-
fortsiępogłębia,aononajczęściejeskalujesygnałyswojegoniezaspokojenia,np.wzmagapłacz.
Brakreakcjipowodujepostrzeganiematkijako„złegoobiektu”iwchodzeniewrelacjeznią
możesięcharakteryzowaćambiwalencjąoraznp.skłonnościądokarania(unikaniekontaktu).
Drugamożliwośćtodążeniedzieckadoporadzeniasobiezdyskomfortemalbowsposóbroz-
wojowokształcący,przezuruchomieniewłaściwychzachowańadaptacyjnych,alborozwojowo
niekorzystny,np.zachowaniaautoagresywne,destrukcyjne(por.s.190–196).
