Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
B.Cytowska,Trudnedrogiadaptacji,Kraków2012
ISBN:978-83-7850-051-3,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2012
24
Rozdział1.Rozważanianadadaptacjąwobszarzenaukoczłowiekuispołeczeństwie
macharakterrozwojowy(Maslow1990,s.72–92).Wpierwszejfaziedomi-
nujemotywacjawywodzącasięzpotrzebfizjologicznych,wdrugiej–zpo-
trzebbezpieczeństwaitd.Potrzebapodstawowamożebyćwjednymzdwóch
stanów:stanieaktywnościmotywacyjnejistanieuśpienia.Zaspokojeniepo-
trzebypodstawowejjestprocesemdługotrwałym,polegającymnatworze-
niusięswoistejrównowagimiędzypotrzebąaśrodowiskiemżyciajednost-
ki(uśpienie).Natomiaststanniezaspokojeniamożnaopisaćjakonieznośne
uczuciebraku,uniemożliwiającerozwój,blokująceujawnieniesiępotrzeb
wyższych(Maslow1986,s.150–151).KluczowymdlateoriiMaslowapoję-
ciemjest„regresja”,czylicofnięciesiędowcześniejszejfazyrozwojupotrzeb
podstawowych(wektorobronności).Dopieroprzywróceniestanurównowagi
pozwalanapowrótdopunktuwyjściaregresji.Jednostkiznacznieróżniąsię
odpornościąnaregresję.Ujednychmożedoniejdoprowadzićnawetkrótki
epizoddeprywacjidanejpotrzeby,innisązdolnitolerowaćnawetdługotrwa-
łybrak.Decydująotymdoświadczeniasocjalizacyjne.ZdaniemMaslowa,
budowaniuodpornościnaregresjęsłużyzarównoniezakłóconezaspokajanie
potrzebwdanejfazierozwojowej,jakilicznedoświadczeniadeprywacyjne,
aletylkowtedy,kiedyjednostkaotrzymujekulturowewsparciewradzeniu
sobieztymstanem.Osobywrażliwenaregresjetote,którewdanejfazie
rozwojowejdoświadczałydługotrwałejdeprywacjibezspołecznegowsparcia.
Dochodziunichdoswoistejfiksacjipotrzeby.Nawetgdypodłuższymczasie
ustalasięstanrównowagiidanapotrzebaprzechodziwstanuśpieniaajed-
nostkawchodziwkolejnąfazęrozwojową,topotrzebatastajesięjejswoistą
piętąachillesową(Maslow1986,s.61).
PotrzebypodstawowewteoriiMaslowaczyorganizmwteoriiRogersato
konstruktybiologicznewtymsensie,żeniesąoneaniwynikiemuczeniasię,
anifenomenamikulturowymi,tylkoelementemwrodzonejkonstytucjiczło-
wieka.Podejściehumanistycznespowodowałozainteresowaniepsychologów
subiektywnymdoświadczeniemczłowiekaorazznaczeniemsamoakceptacji
dlahomeostazypsychicznej.
Niektórepsychologicznekoncepcjeprzystosowania,rozumianegojakocią-
głedążenieczłowiekadorównowagizotoczeniem,opierająsięnabiologicznym
podejściudozjawiska.Prowadzonewtymzakresiebadaniaujmowałyzaist-
niałąwśrodowiskuzmianęjakostres.NaprzykładRichardLazarusokreślił
mianemstresudynamicznąrelacjępomiędzyczłowiekiemaotoczeniem,któ-
raocenianajestprzezjednostkęjakowymagającawysiłkuadaptacyjnegolub
przekraczającajejmożliwościsprostaniastawianemuwyzwaniu(za:Heszen-
(wopozycjadoautorytarnej)osobowość,rozróżnianieśrodkówicelów,dobraizła,wol-
nośćodrutyny,lozoczne,niezłośliwepoczuciehumoru,zdolnośćdotwórczości(Maslow
1986,s.155).
