Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
B.Cytowska,Trudnedrogiadaptacji,Kraków2012
ISBN:978-83-7850-051-3,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2012
38
Rozdział1.Rozważanianadadaptacjąwobszarzenaukoczłowiekuispołeczeństwie
*
Psychologiajakonaukarozwijasięintensywnieodponadstulat,
korzystajączdorobkuinnychdyscyplin.Jejciągłedążeniedorozwiązywa-
niadylematu,komuprzyznaćdominacjęwukładziejednostka–otoczenie,
skutkujepojawieniemsięwielukoncepcji.Wywodzącswekorzenieznauk
biologiczno-medycznych,skupiałasięgłównienawłaściwościachludzkich,
conieznaczy,żeignorowałaśrodowisko.Teoriepsychologiczneprzezlata
próbowałydociekaćwzajemnychwpływówtychdwóchelementówukładu.
Idearównowagipomiędzynimistałasięnadługowyznacznikiemdlapro-
wadzonychbadań.Człowiekiśrodowiskostalisięzatemzakładnikamiho-
meostazyjakodwaodrębnesystemy,łączącesięzesobą,wpływającenasie-
bienawzajem,ajednakróżne,żyjąceswoimżyciem.Wkontekścierozważań
nadadaptacjąhomeostazastałasięjejwyznacznikiem–życiewrównowadze
zotoczeniemstanowicelirezultatprzystosowaniaczłowieka.
Dalszyrozwójnauk,ichosiągnięcia,aleteżotwartośćbadaczywsięganiu
dokoncepcjispozatradycyjnegoobszaruprzyczyniłysiędonowychprze-
myśleń,takżewpsychologii.Nagruncietejnaukizaczęłysiępojawiaćnurty
ujmująceholistycznieukładczłowiek–środowisko(traktowanydoniedaw-
nadualistycznie).Najpierwrozmnożonoówukładzależnościowynaszereg
systemów(elementów),którenawzórmobilureagowaływzajemnienaza-
istniałązmianę.Rozwiązujączadanie,całysystemsięwzbogaca,awięcsię
rozwija(niepowodzeniezaśhartuje,comarównieżniebagatelneznaczenie
dlarozwoju).Trudnowytypowaćnajistotniejszysystem,licząsięichwza-
jemność,interakcjaiwspólnota.Niełatwoteżstwierdzić,odczegozależy
przystosowanie,dlategookreślasięjewterminachprocesualnych,zależnoś-
ciowychorazwzajemności,ajegowynikiemjeststałedoskonaleniesystemu,
rozwójczłowiekarozumianegorównieżjakosystem.
Kiedyustalono,żenajistotniejszymwymiaremwspółistnieniasystemów
jestichrozwójidoskonaleniesię,wtedyzaczętozauważać(asątojużwspół-
czesnenurty)tendencjedorezygnowaniazokreślaniasystemów,czyliwy-
odrębnianiaelementówwcałości.Holizmzaczerpniętyzfilozofiipozwolił
ujrzećświatżyciajakocałość.Holizmpołączyłdychotomie,pozwoliłna
nowoodkryćsymbiozę,integrację,współpracęitd.Nawetjeślianalizujemy
działanie(zachowanie)jednegoelementuwcałościowymsystemie,totrud-
nowyodrębnićczynnikiodpowiedzialnejednoznaczniezarezultatyowego
zachowania.Zwieloczynnikowymiprzyczynamiróżnychchoróbmusiałasię
pogodzićmedycyna,szczególnieceniącaprzecieżjednoznacznośćwrozwią-
zywaniuproblemówzdrowotnych.Najbardziejcharakterystycznedlarozpa-
trywanegodylematusąchorobyautoimmunologiczne–leczysięichskutki,
