Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zewszystkichokolicRzplitej.Ktosięchciałwprawdziwejrycerskiej
szkolewyćwiczyć,tenciągnąłdoŁubniów;niebrakłowięctamobok
RusinówaniMazurów,aniLitwy,aniMałopolan,ba!nawet
iPrusaków.Pieszeregimentaiartyleria,czylitakzwany„ludognisty”,
złożonebyłyprzeważniezwyborowychNiemcównajętychzażołd
wysoki;wdragonachsłużyligłówniemiejscowi,Litwawtatarskich
chorągwiach.Małopolaniegarnęlisięnajchętniejpodznakipancerne.
Książęniepozwalałteżgnuśniećrycerstwu;dlategowoboziepanował
ruchustawiczny.Jednepułkiwychodziłynazmianędostanic
ipolanek,innewchodziłydostolicy;pocałychdniachodbywałysię
musztryićwiczenia.Czasemteż,chociażispokojniebyłoodTatar,
książęprzedsiębrałdalekiewyprawywgłuchestepyipustynie,
byżołnierzydopochodówprzyuczyć,dotrzećtam,gdzieniktnie
dotarł,iroznieśćsławęswegoimienia.Takzeszłejjesienizapuściłsię
lewymbrzegiemDnieprudoKudaku,gdziegopanGrodzicki,
trzymającyprezydium,jakmonarchęudzielnegoprzyjmował;potem
pociągnąłobokporohówdoChortycyinauroczyszczuKuczkasów
kazałmogiłęwielkązkamieniusypaćnapamiątkęinaznak,żetamtą
stronążadenjeszczepanniebywałtakdaleko.
PanBogusławMaszkiewicz,żołnierzdobry,choćmłody,
azarazemczłowiekuczony,którywyprawęrównieżjakiinne
pochodyksiążęceopisał,cudaoniejopowiadałSkrzetuskiemu,copan
Wołodyjowskizarazpotwierdzał,gdyżionbrałudziałwwyprawie.
Widzielitedyporohyidziwiliimsię,azwłaszczastrasznemu
Nienasytcowi,któryrokroczniejakongiScyllaiCharybda
pokilkadziesiątludzipożerał.Potempuścilisięnawschód,naspalone
stepy,gdzieodniedogarkówjazdapostępowaćniemogła,imusieli
koniomnogiskóramiobwijać.Spotkalitammnóstwogadzin,padalców
iolbrzymiewężepołozy,nadziesięćłokcidługie,agrubejakramię
męża.Podrodzenasamotnychdębachryliproaeternareimemoria
herbyksiążęce,nakonieczaszliwtakgłuchestepy,gdziejużiśladów
człowiekaniebyłomożnadopatrzyć.
MyślałemmówiłuczonypanMaszkiewiczżenamwkońcu
nawzórUlissesaidoHaduzstąpićprzyjdzie.
NatopanWołodyjowski:
PrzysięgaliteżludziespodchorągwipanastrażnikaZamojskiego,
któraszłanaprzodku,jakojużwidzieliowefines,naktórychorbis
terrarumsiękończy.