Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10◆Wstęp
czegoujmujęowozagadnienieuwzględniającjegoinfrastrukturalny
wymiar.Wychodzęzzałożenia,żeformąartykulacjiideiafirmowanych
przezposzczególnegrupyspołeczno-kulturowe,jestrównieżtworzenie
instytucji:związków,towarzystw,periodyków.Instytucjonalizacjama
nacelunietylkoorganizacjędziałańzbiorowych.Stanowionatakże
komponentęzłożonegoinstrumentariumsłużącegoupowszechnianiu
określonychsposobówpostrzeganiaświata9.Wobszarzemojegozainte-
resowaniaznajdujesięwięczarównośrodowiskohistorykówtatarskich
icharakteranimowanegoprzeznieprocesuinstytucjonalizacji-jako
przestrzenidoświadczaniarzeczywistościorazpodmiotowejtożsamo-
ści-jakrównieżhoryzontproblemowyrefleksjihistorycznejowejgru-
py,jejwizjadziejówimodelpraktykidziejopisarskiej10.
Podrugie,omówieniawymagakategorianTatarpolski”.Wnajstar-
szymzabytkupiśmiennictwamongolskiegozxiiiwieku,nTajnejhi-
storiiMongołów”,rozróżnianoposzczególneszczepywyodrębniając
Tatarów11.JanTyszkiewiczpodnosił,żenwojskamongolskieokreślano
mianemTatarów,chociażwśródludnościjęzykowejgrupymongolskiej
stanowilionijedyniepewnączęść”.Uczonywskazywałprzyczynyprze-
niesieniannazwyplemiennejTatarów”naogółludówturecko-mongol-
skichzjednoczonychprzezTemudżyna.Badaczpodkreślałdziałanie
zasadyparsprototo.Owoprzeniesieniedokonaćsięmogłozewzglę-
dunadominującecechyzewnętrznetatarskiejstarszyznyplemiennej
iwojskowej12.WEuropieiPolsceśredniowiecznej,wobecnajazdów
Mongołów-Tatarów,zmitologizowanoówetnonimutożsamiającgo
zprzymiotnikiemntartareus”-npiekielny”,nstraszny”.Transponowa-
notopojęciewrazztowarzyszącymmuładunkiememocjonalnymna
wspólnotęokreślanąodtądmianemnTartari”,nTarthan”13.Takwięc,
wskazywałGotthardJäschke,wspólnotaMongołów-Tatarówmiała
9
Por.A.Sadowski,dz.cyt.,s.44,48.
10Por.R.Stobiecki,Klionawygnaniu.Zdziejówpolskiejhistoriografinauchodź-
stwiewWielkiejBrytaniipo1945r.,Poznań2005,s.12.
11TajnahistoriaMongołów.Anonimowakronikamongolskazxiiiwieku,przekład,
wstępikomentarzeS.Kałużyński,Warszawa2005,s.67-71,81-83.Wpolskiej
historiografii-wodniesieniudookresuśredniowiecza-stosujesięniekiedywy-
łączniepojęcienMongoł”,por.J.Włodarski,HistoriaDżocisynaCzyngis-chana,
Gdańsk1997,s.10-17.
12J.Tyszkiewicz,TatarzynaLitwieiwPolsce.Studiazdziejówxiii-xviiiw.,War-
szawa1989,s.59.
13Tamże,s.62-63.
