Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
JózefLipiec
aleowszelkiezjawiska,któremożnaokreślićtymterminem,aktórewswoistydlasie-
biesposóbreprezentująto,comoglibyśmyokreślićesencjąturystyki.Ambicjąbodaj
każdejnaukistająsięjasneiprecyzyjnedefinicjeużywanychpojęć.Rzeczoczywista,
sąonetakżepotrzebneitutaj,niemogąjednakbyćcelemostatecznym.Dotarciedo
istotyturystykiwymagabowiemdrążeniawgłąb,ażdosamychźródełtego,copozwala
odróżnićjednooddrugiego,icoprowadzinagrunciejęzykadoujęciadanychobiektów
wramyklarownychwyrażeń.
Sąpojęcia,któremożnauznaćzaszczególnieważnewontologiiturystyki.Pierwszym
jestczłowiek,występującyjakopodmiotaktuturystycznego.Turystykaniedotyczy
ruchuatomów,drobnoustrojów,maszynczygalaktyk,leczzawszeijedynieczłowieka.
Niejesttotylkokwestiakonwencjiterminologicznej,aleznaczniebardziejfundamen-
talnychpowodów.Turystykaobejmujeruchbytówświadomychikierowanychokreślo-
nym,intencjonalnymcelemswejaktywności.Aktturystycznyma–obokczystofizycz-
nychprzemieszczeńprzestrzennych–swojąstronęprzeżyciową,równiekonieczną,jak
samaaktywnośćlokalizacyjna.Człowiekiprawdopodobnie–wcałymkosmosie–tylko
człowiekjestzdolnydoprzeżywaniaswegoistnieniaiposzczególnychjegoobjawów,
toteżwyłącznieonmożebyćbranypoduwagęjakopodmiotaktówturystycznych.Choć
zapewneniktrozsądnytegoniekwestionuje(wkażdymraziewznanymnampiśmien-
nictwie),należytenmomentwontologiiujawnićimocnopodkreślić,gdyżniesieonze
sobądoniosłekonsekwencjedlacałejfilozofiiturystyki.
Podmiotludzkiwystępujewobrębieturystykizarównojakojednostka,jakiwę-
drującagrupa.Tenostatniprzypadekprowadzidoprzyjęciakoncepcjipodmiotów
zbiorowych,kierowanychwdanejakcjiwędrowniczejwspólnymcelem,nadtozdolnym
dostworzeniawłasnej,względnieautonomicznejstrukturywewnętrznej.Matoniewąt-
pliweznaczeniedlaokreśleniapozycjijednostkiludzkiej,któraprzecieżfunkcjonuje
inaczej,gdypozostawionajestcałkowiciesamejsobie,odmienniezaśwówczas,kiedy
musisięliczyćiwspółdziałaćzinnymi,indywidualnymiosobami.Strukturapodmio-
tuzbiorowegowyznaczazarazem–obokzestawuindywiduówjakoelementówgrupy
–równieżukładichpozycji,określonychprzezsiećwszystkichrelacjiwiążącychjed-
nostki,awpływającychzarównonadynamikęwewnętrznych,zmiennychzachowań,
jakitożsamośćcałości,jejspoistośćorazfunkcjonalnąjednośćpoczynań.
Drugą,ontologiczniedoniosłąkategoriąjestzpewnościąprzedmiotaktutury-
stycznego.Występujewtejrolizawszejakiśkonkretny,zlokalizowanyprzestrzennie
obiektlubzespółobiektów,koniecznieróżnychwzględemmiejscazajmowanegoprzez
podmiotsprzeddanejturystycznejakcji.Przedmiottenobjawiasięalbojakopunkt
docelowypodmiotowegoaktuwędrowniczego,albozespółpunktów,wyznaczających
drogęwędrówki.Wedługiwokółtakpojętego,przedmiotowegokryteriumkształtu-
jesiępodstawowatypologiaturystyki.Sensemjednejjejformyjestdotrzeć„gdzieś”,
wupatrzone,obdarzoneoczekiwanymiwartościamimiejsceprzestrzeni.Sensinnejza-
wierasięwkoncentracjinasamymruchu„poprzez”,awięcnapokonywaniuwielce
interesującejsamejdlasiebietrasypodróży,zmniejlubprawieniewidocznympunktem
docelowym(rozumianymjedyniejakopunktkierunkowozwrotny).Możliwyjestteż,
oczywiście,typpodróżowania,któryharmonijniełączyobydwaaspekty.
