Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
dzie.Przeciwkoprawdzietłumu,prawdziezgromadzenia-któradziedziczy
wtymopisiepewnecechyprawdydyskursu(np.bezosobowośćidominującą
pozycję)-Foucaultkonstruujeidealnymodelparezjasty8,tojestczłowieka
cechującegosięodwagąmówieniaprawdy,takżeprzeciwwładzy,znaraże-
niemwłasnegożycia.Ktoposiadaparresia,taltenznawolnośćwypowiada-
jącejlwypowiadającegoprawdę:niezależnieodpotęgiwładzy,przeciwktórej
występuje,niezależnieodtego,jakbardzorozpowszechnionajestfałszywa
wjejljegomniemaniuopinia,prawdadlaniejlniegoistniejeipozwalasię
wyrazić.Aktparresiatozarazemwypowiedzenieprawdyizwiązaniesamejl
samegosiebietymaktem,wyznanieswojejprawdywcałkowitejszczerości9.
Parresiatokształtowaniesamejlsamegosiebiewrelacjidoprawdy10.
Jesttojednakprawdajawiącasięjednostce,aprzytymprawda,która
wiążejąwłaśnie.Wodróżnieniuodbezosobowejprawdydyskursów,jest
ograniczonagrąmiędzyjednostkami,kształtującsięwrelacjachmiędzynimi
iniepretendującdobyciaprawdąuniwersalną.Tutaj,jaksądzę,nieciągłość
wmyśliFoucaultaodzwierciedlaprzemieszczeniewrelacjiprawdyijednost-
kimiędzystarożytnościąafilozofiąnowoczesną.Prawdastarożytności,jaką
opisujeFoucault,mogłabyćnosobista”,powiązanazkształtowaniemsięjed-
nostkiwrelacjidoinnych,aprzedewszystkimzmienna,ponieważjejzasięg
pozostawałograniczony.Wnurcie(po)sokratejskimzaznaczasięwyraźna
różnicamiędzyprawdąnogólnofilozoficzną”-naprzykładzzakresufilozo-
fiinaturyczyepistemologii-apraktykowaniemprawdyjakoczęściąetyki
isposobemtworzeniasamegosiebie.Pierwsza,razodkryta,pozostajestała;
drugatoprawdadotyczącajednostkiwdanejchwili,wjejrelacjidoinnych,
świata,wktórymuczestniczy.Bezwątpienia,występujemiędzytymipraw-
damiścisłyzwiązek-modelowoukazującysięwPlatońskiejfigurzefilozofa
wydobywającegosięzjaskiniipoznającegoprawdęjakotaką,bynastępnie
kształtowaćwłasneżyciewodniesieniudoniej,mającstalenawzględzierela-
cjędowspólnoty11.Niemniejtakapraktykaprawdyjestjejzastosowaniemdo
tego,cokonkretneichwilowe;pragmatycznymkształtowaniemprzestrzeni,
wktórejbędziemogłaoddziaływać-samapozostającniezmienna.
Niezmiennośćpostulowanejprawdynogólnofilozoficznej”
,jejniezależ-
nośćodwyprowadzanychzniejpraktycznychwniosków,aprzedewszystkim
niezależnośćodsposobuprzekazu-wszczególnościpisma,wjakimzostaje
umieszczona-nieustąpiłanaturalniewrazznastaniemnowoczesności;wy-
dajesię,żewspółcześnienadalpozostajenaprzykładparadygmatemfilozofii
8
M.Foucault,Legouvernementdesoietdesautres.CoursauCollègedeFrance,1982-
-1983,Paris2008,s.42-125.
9
Tamże,s.64.
10
M.Foucault,Lecouragedelavérité…,s.15.
11
Por.Platon,Państwo,przeł.W
.Witwicki,Kęty2001,ks.VII.
