Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.ŻycieidokonaniaFlorianaZnanieckiego
21
Cheopsnieposiadawiększejwartościjakoutwórsceniczny.Jesttotraktat
filozoficzno-moralnynatematrolitradycji,wartościmoralnejpoświęcenia
icierpienia,nieludzkościniewolnictwa.Ujawniająsięwtymutworzepo-
nadtowysokiewaloryartystyczno-językowe32.ZkoleiwwierszuHymn
nocygłosiZnanieckipieśńpełnąłez,skarg,udrękiludzkiej,którejnikt
niechcesłyszeć,takjakniktniechcesłuchaćskargżyjącegowniewoli
narodu33.
FlorianZnanieckiswojewiersze(pozanielicznymipublikacjami)wy-
głaszałgłównienaspotkaniachtowarzyskichzmłodzieżąziemiańską.
Wejściedokręgówarystokratycznychumożliwiałamupozycjaposiada-
nazracjiherbowegorodowodu.Pomimopewnychsukcesówliterackich
uznałjednak,żenapoluliteraturyniespotkagopowodzenie34.Ponieważ
takieodczucie,opartenadoświadczanejkrytyce,zbiegłosięzzawodem
wkarierzeakademickiej,zdecydowałsięnaopuszczeniekrajuiwroku
1904wyjechałdoSzwajcarii35.Przebywałtamokołopółroku.Szwajcarię
odwiedziłponowniew1905r.36
SzwajcariatoojczyznaJohannaHeinrichaPestalozziego,pedagoga-
-praktyka,którygłosiłtezęoroliśrodowiskawprocesiewychowania,
przypominającąFlorianaZnanieckiegorefleksjenadznaczeniemwczesnej
socjalizacjidlakształtowaniasięosobowościspołecznej.BliskieZnaniec-
kiemubyłytakżerozważaniaPestalozziegonadwychowaniemjakoczyn-
nikiemrozwojuczłowieka,umożliwiającymmuprzechodzenieodsta-
nunaturalnego(charakteryzującegosiępierwotnymegoizmem)dostanu
społecznego(internalizacjaograniczeńspołecznych)inastępniedostanu
moralnejautonomii.Takąmoralnąautonomięwskutekkreatywnychod-
działywańszkołymieliosiągaćludzieHzboczeńcynadnormalni”zty-
pologiiZnanieckiego,którzymoglibykruszyćskorupęspołecznychogra-
niczeńibudowaćnowącywilizację37.Pestalozzi,takjakpóźniejZnaniecki,
głosił,żewychowanierodzinnejestważne,aletoszkołamanajwiększy
wpływnakształcenieumysłowe,przyczymmusitobyćkształceniezwią-
zaneześrodowiskiem,adekwatnedojegoproblemówipotrzeb.
32Tamże,s.29–30.
33Tamże,s.27.
34Tamże,s.35.
35Tamże,s.37–47.
36I.Wojnar,FlorianaZnanieckiegoutopiahumanistyczna…,w:FlorianZnaniecki.Myśl
społecznaawychowanie…,s.36;Z.Dulczewski,FlorianZnaniecki…,s.37.
37D.Pstrąg,Przyczynyzachowaniapatologicznegowświetlekoncepcjiosobowościspołecz-
nejFlorianaZnanieckiego,w:Wychowaniewśrodowisku…,s.227–228;B.Dusza,„Zboczeńcy”
wszkole(?)„Osobowościspołeczne”FlorianaZnanieckiegoinspirującąkategoriąwbadaniach
młodzieży,w:Wychowaniewśrodowisku…,s.232–233.