Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
RozdziałI.JanuszKorczakiFlorianZnanieckiwobecwyzwań…
1030ŻycieidokonaniaJanuszaKorczaka
JanuszKorczakurodziłsięwWarszawiewroku1878lub187955.
Wątpliwościcododatyurodzinwiążąsięzzaniedbaniamimetrykal-
nymi.Natomiaststosunkowodużowiadomonatematjegodzieciństwa.
Wychowywałsięwśrodowiskuspolszczonejinteligencjiżydowskiej,je-
goprawdziwenazwiskotoHenrykGoldszmit56.Rodzinazwiązanaby-
łazjudaistycznymruchemoświeceniowymHaskala57któryopowiadał
sięzazgodnymwspółżyciemdwóchnarodównajednejwspólnejzie-
mi58.UmożliwiałotomałemuHerszowi/Henrykowi59internalizowanie
potrzebywiedzyikształtowaniepostawyintegracjiorazsłużbyspołecznej
narzeczkażdegoczłowieka,niezależnieodjegoreligiiczynarodowości.
Korczakwdomurodzinnymniedoświadczałprzemocyfizycznej,spo-
tkałsięzniąjednakszybkowszkolepoczątkowejAugustynaSzmurły
(1821–1888),gdzierozpocząłedukacjęwwiekuośmiulat60.Karachło-
sty,łączącawsobiebólfizycznyiupokorzenie,byłatamcodziennością61.
Przeżywałtotaksilnie,żerodzicemusieligostamtądzabrać,niezna-
55E.Dauzenroth,JanuszKorczak:życiedladzieci,przekładT.Semczuk,Wydawnictwo
WAM,Kraków2012,s.17;B.Smolińska-Theiss,KorczakowskieNarracjePedagogiczne,
Impuls,Kraków2013,s.28.
56M.Chymuk,JanuszKorczak.Dzieckoiwychowawca,WydawnictwoWAM,Kraków
2009,s.11.
57Haskalaprogramideowy,któregotwórcąbyłżydowskifilozof,biblistaipi-
sarz,MojżeszMendelssohn.Sformułowałonzasadę,któragłosiła,żeŻydmabyćŻydem
wdomu,anaulicyEuropejczykiem.NieodrzucającreligiiHaskalapostulowałapotrzebę
świeckiejoświaty,modyfikacjiobyczaju,przyjęcianowychformaktywnościgospodarczej.
Zob.M.Meducka,Dom,szkoła,środowiskorówieśniczewbudowaniutożsamościnarodowejmło-
dzieżyżydowskiejprzed1939rokiem(wświetlepamiętników),w:Wśród„swoich”i„obcych”.
RolaedukacjiwspołeczeństwachwielokulturowychEuropyŚrodkowej(XVIII–XX),red.S.Wa-
lasek,OficynaWydawniczaHImpuls”,Kraków2006,s.145–146;Zob.J.Olczak-Ronikier,
Korczak.Próbabiografii,WydawnictwoWAB,Warszawa2011,s.18;M.Falkowska,Rodowód
JanuszaKorczaka,HBiuletynŻydowskiegoInstytutuHistorycznego”1997,nr1,s.32–33;
K.Gąsiorek,JanuszKorczakczterystyleiczteryżyciorysy,w:RokJanuszaKorczaka.Niema
dzieciludzie,red.B.Smolińska-Theiss,WydawnictwoBiuraPrawDziecka,Warszawa
2013,s.119.
58J.Bińczycka,SpotkaniezKorczakiem,OlsztyńskaSzkołaWyższaim.JózefaRusiec-
kiego,Olsztyn2009,s.12.
59H.Mortkowicz-Olczakowa,JanuszKorczak,Czytelnik,Warszawa1978,s.22;J.Kor-
czak,Pamiętnikiinnepismazgetta,przypisyM.Ciesielska,posłowieJ.Leociak,Instytut
Książki,Warszawa2012,s.122.
60Tamże,s.44;M.Chymuk,dz.cyt.,s.11;J.Kulbaka,Genezapoglądówpedagogicznych
idziałalnościJanuszaKorczaka(HenrykaGoldszmita),w:Dzieckowkoncepcjachpedagogicznych
MariiGrzegorzewskiejiJanuszaKorczaka,red.J.Bałachowicz,WydawnictwoAkademii
PedagogikiSpecjalnej,Warszawa2012,s.325–346.
61H.Mortkowicz-Olczakowa,dz.cyt.,s.31.