Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
MARCINLUBAŚ
dycjimożliwośćprzetrwaniawewspółczesnymświecie.Osobiście
sądzę,żewbadaniutradycjipowinniśmytakżeuwzględniaćdys-
pozycjeischematymyślowe,zktórychaktorzyspołeczniniemu-
sząwcalezdawaćsobiesprawy,alepoglądynatozagadnieniesą
wśródantropologówróżne.
Powtóre,naszeanalizyprowadządouznaniatradycjizaproces
mogącyprowadzićdoodtwarzaniatreściiformkulturowych,ale
równieżwiodącyniekiedydoprzemianwżyciuspołecznymikul-
turowym.Takieujęcienakłaniadorewizjipotocznegorozumienia
tradycji,jakieodnajdujemy,przykładowo,winternetowejWikipe-
dii,gdzietradycjędefiniujesięjako:„przekazywanezpokolenia
napokolenietreścikultury(takiejak:obyczaje,poglądy,wierzenia,
sposobymyśleniaizachowania,normyspołeczne),uznaneprzez
zbiorowośćzaspołeczniedoniosłedlajejwspółczesnościiprzeszło-
ści”(zob.http://pl.wikipedia.org/wiki/Tradycja).Wodróżnieniu
odtegopojmowaniatradycji,będącegokopiąniegdysiejszychkon-
ceptualizacjitegopojęcia,wniniejszejpracyidziemytropemame-
rykańskiegosocjologaEdwardaShilsa,któryujmowałtradycjęjako
wszystkietewytworyludzkiejmyśliiwyobraźni,któreuznajesię
za„warteutrwalaniaipowtarzania”,zgodniezpewnymistnieją-
cymwkulturzewzorcem(podkreśleniemoje;por.Shils1984,s.37).
Wdefinicjisłownikowejuznajesiępoprostuciągłośćistnienia,
powtarzalnośćalbodawnośćzajednązpodstawowych-oilenie
konstytutywnych-cechtradycji.NatomiastwpropozycjiShilsa
(iwielujegokontynuatorów)akcentpadanaintencjonalnetrakto-
wanieprzezludzipewnychprzekazówkulturowychjakostarych
i(tymsamym)godnychmianatradycji.Wtakimujęciutradycjąsą
poprostutreściiformykulturowe,któreuważasięzawarteutrwa-
leniaiodtwarzaniazuwaginaichdomniemanądawność,nieza-
leżnieodtego,czy-obiektywnierzeczbiorąc-cechujejeciągłość
itrwałość,czy,przeciwnie,brakimobutychcech,gdyżpowstały
dopieroniedawno.
Tradycjeniesąwięczkoniecznościskarbnicątego,coniezmien-
ne,chociażmogązawieraćtreścistosunkowotrwałeiniezwykle
istotnedlaprocesuodtwarzaniastosunkówspołecznych.Niejest
wszelakoprzypadkiem,żewnaszymtomieCzytelnicyodnajdąna-
wiązaniadosformułowanejwlatach80.,m.in.przezhistoryków
społecznychEricaHobsbawmaiTerence’aRangera,koncepcji„tra-
dycjiwymyślonych”,atakżeanaliznowychodmianideologizacji
