Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zabawawrodziniepojęć
2.Zabawawrodziniepojęć
11
Zabawa,bawićsię,zabawiaćkogoś,zabawićgdzieś,zabawowy,zabawny,
zabawka,gra,grać,odgrywać,zgrywać,igrać,igraszka,zgrywa,rozrywka,ro-
zerwaćsię,ludyzm,ludycznyitd.–rodzinapojęćzwiązanychzzabawowąsfe-
rąaktywnościczłowiekajestniezwyklebogata,niemaltakzasobna,jakrodzaje
czynnościpodejmowanychdlazabawy.Dlategowartowtympojęciowymgąszczu
odnaleźćto,conajistotniejszedlasprecyzowania,czymjestzabawaicojąwy-
różnianatlepokrewnychterminów.Wponiższymfragmenciezostanąomówione
następująceterminyorazichwzajemnerelacje:
a)zabawa,bawićsię,zabawowy;
b)rozrywka;
c)gra,grać;
d)ludyzm,ludyczny,ludyczność.
a)Zabawa,bawićsię,zabawowy
Polskiczasownikbawić(się),podobniejakczeskibaviti,rosyjskibawit’oraz
serbochorwackibäviti(se),pochodząodprasłowiańskiegobaviti(sę),wktórym
możnaznaleźćdwaźródłaznaczeniowe:1)„powodować,żecośistnieje,jest,
trwa;zatrzymywać”,2)„zajmowaćczymś(przyjemnym),rozweselać”(Baran,
1999,s.42).Napotrzebytejpracyprzyjmujesię,żezabawąjest„każdaczyn-
ność,którąwyróżniająkonstytutywnedlaniejcechy”,omówionewpodrozdziale
Cechyzabawy,aktórezewzględówobjętościowychniezostanątupowtórzone.
Bawićsięnatomiastoznacza„wykonywaćtęczynność,inaczejbraćudziałlub
uczestniczyćwzabawie”(tamże).Przymiotnikiemzaś,którymautorposługujesię
dookreśleniazabawyjestsłowozabawowy.Zabawowy–znaczy„przynależny
zabawie,właściwyzabawie,cechującyzabawę”.Wartododać,żezabawowyto
nietosamo,cozabawny,którytoprzymiotnikoznacza„śmieszny,budzącyweso-
łość,rozbawienie”(tamże).
b)Gra,grać
Korzeniepolskiegoczasownikagraćznajdujemywstaropolskimigrać,po-
chodzącegoodstarosłowiańskiegoigrati,któryzkoleimaźródłowłacińskichcza-
sownikachiocariiiocare(Baran,1999,s.45).Choćterminyzabawaigrabywają
stosowanezamiennie,todlauściślenianależyjerozróżnićiokreślić,wjakich
zakresachsątożsame,awjakichodmienne.Przeglądliteraturynatematzabawy
igrypozwalawyróżnićzasadniczotrzysposobyrozumieniawzajemnychrelacji
pomiędzyobomapojęciami.Wsposóbuproszczonyprzedstawionojenasche-
macie1(A,B,C).
RysunekBprzedstawiarelację,wktórejgrajestczęściązabawy–jestjej
odmianą.Toznaczy,żeniesiejejwszystkiecharakterystyki,aponadtowyróżnia
sięcechami,którepozwalająjąwyodrębnićspośródpozostałychzabaw.Chodzi
odwiewłaściwości:1)wgrzewystępująostrzejzarysowane,bardziejbezwzględne