Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
I.Zabawarozważaniawokółustaleńdefnicyjnych
3.Cechyzabawy
Mnogośćpodejśćdozabawyjużnaszczeblutworzeniadefnicjisprawianie
ladakłopotbadaczowipróbującemuuogólnićzebranąwiedzę.Zjednejbowiem
stronymożnazauważyć,żekażdyzpodejmującychzagadnieniezabawyauto-
rówpróbujepodkreślićznaczeniewybranychprzezsiebiecechkonstytuujących
zabawę(Okoń,1987,s.43).Prowadzitodojednostronnościihermetyczności
proponowanychdefnicji,którepowodująbrakwspólnejpłaszczyznyodniesienia.
Zdrugiejstrony,tenfaktmożeprowadzićdocałkowitejrezygnacjizokreślenia,
czymjestzabawa.Istniejąbowiemautorzytraktującyzabawęjakopojęcieniede-
fniowalne(Bronikowskiiwsp.,2007,s.12).Niemniejnapotrzebytejrozprawy
przyjmujesię,żezabawęmożnazdefniować.Dotegowalniemożesięprzysłu-
żyćgruntowneiwyczerpujące(wramachmożliwości)omówieniejejcech.
Abyuniknąćpowielaniacytowańnajpopularniejszychautorów,treścidefnicji
wychodzącychspodichpióranieprzedstawionowcałości,leczzamieszczono
wodpowiednichfragmentach.Poniżejzostałyprzeanalizowaneczterypropozycje
defnicjizabawy.Naichpodstawiezostałastworzonalistakategoriipłaszczyzn,
naktórychodbywasięwyodrębnianiecechformalnychzabawy.Tekategorieto:
celzabawy,charakteruczestnictwawzabawie,czasiprzestrzeńzabawy,reguły
zabawy,przebiegzabawy,wynikzabawy,uczuciaiemocjewzabawie,zabawa
arzeczywistość,zabawaaspołeczeństwoorazzabawaakultura.
AnaliziepoddanodefnicjeJohanaHuizingi,RogeraCaillois,WincentegoOko-
niaiMarianaGolki.Dwajpierwsinajczęściejcytowanymiautoramizajmującymi
sięzabawą,aichdefnicjestanowiąpunktwyjściawniemalkażdejpublikacjido-
tyczącejtegozagadnienia.NatomiastrozważaniaOkoniastanowiąnajistotniejszy
wkładwpolskąmyślpedagogicznąnatematzabawy.Iwreszcie,zamieszczona
zostałapropozycjaGolki3,któramacharakterholistyczny,bowiemniejestwłasną
wersjądefnicjiautora,alepróbącałościowegospojrzenia,uwzględniającegoopra-
cowaniawielubadaczy.Wynikianalizyprzedstawionowtab.2orazomówionodalej.
Pustekomórkitabelinieoznaczająbynajmniej,żecytowaniautorzyniezabierali
głosuwodniesieniudodanejkategorii.Przeciwnie,częstoichopracowaniasta-
nowiąpodstawęrozumieniajejtreści.Pozostawienielukiwynikastąd,żeniektóre
punktyniezostałyprzezautorówwpisanedodefnicjizabawy.Naprzykładwde-
fnicjiJohanaHuizingibrakodniesieniazabawydokultury,choćwłaściwieHomo
ludens(1985)ozwiązkuobupojęćtraktujeniemalnakażdejstronie.
a)Celzabawy
Mówiącoceluzabawy,należymiećnauwadzeuświadomionyzamiaruczest-
nikówcodorezultatuzabawy.Najczęściejprzyjmujesię,żezabawamacharakter
autoteliczny,toznaczy,żejestnastawionanasamąsiebie,anierealizacjęjakichś
3DefnicjaGolkistanowirównieżpodstawęrozumieniazabawywrozdzialeV,poświęconym
badaniomwłasnym.