Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
LeonidaKuczmy,aniwroku2004,pozwycięstwie„nacjonalistycznego”(czyliwrogiego
„prorosyjskiemu”wschodowi)WiktoraJuszczenki,sztywnyhuntingtonowskischemat
widocznieoddziałujedodziśnaumysłyzachodnichobserwatorów,wtympolityków
unijnychnajwyższejrangi.Jedenznich,były
prezydentFrancjiiobecny
przewodniczącyKonwentuEuropejskiego,ValéryGiscardd’Estaing,wyjaśniłdokładnie,
dlaczegoUkrainamusibyćzdecydowaniewykluczonazprojektuUnii:
CzęśćUkrainymaistotnieeuropejskicharakter–sątoziemie,którekiedyśbyłyczęściąPolski,ajeszcze
wcześniejRzeczpospolitejObojgaNarodów.LeczterytoriazaDniepremoraznapołudniumającharakter
Aczkolwiekdziwniewyglądatutajtafrancuskalogika,jestonawgruncierzeczy
głęboko
zakorzeniona
w
stereotypach
imperialnych
większości
państw
zachodnioeuropejskich,któredodziśpatrząnaUkrainęprzezimperialnesoczewki
historiografiirosyjskiej–jakonamającąpełnąlegitymacjęsferęinteresówKremla.
KilkanaścielatpouzyskaniuprzezUkrainęniepodległościikilkalatpospektakularnej
pomarańczowejrewolucjigotowijużsąuznać,żeprzynajmniej„częśćUkrainyma
istotnieeuropejskicharakter”,aleresztękrajuuważająnadalzapółrosyjski,czy–jakto
ująłeufemistycznieGiscardd’Estaing–„orosyjskimcharakterze”.
„Rosyjskicharakter”wtejformuleokreśla,oczywiście,coświęcejniżpoprostu
etniczne,kulturalnelubjęzykoweosobliwościregionu.Widocznieniejesttotosamo
co„francuskicharakter”zachodniejSzwajcariiczypołudniowejBelgii.Jesttoraczejcoś
obcego,złego,zasadniczoniezgodnegozideąEuropy.JosefLangerużyłpodobnego
argumentu,wyjaśniając,dlaczegoUniaEuropejskawrzuciłaUkrainę,Mołdowę
iBiałoruśdojednegoworkazkrajamiBliskiegoWschoduiAfrykiPółnocnejwramach
takzwanej„Europejskiejpolitykisąsiedztwa”.Mimoistotnychróżnicmiędzytymi
krajaminapisał,żeonewszystkie„sąmniejlubbardziejzaangażowanewotwartą
WspólnemiędzyMarokoaBałorusią,LibanemaUkrainąjestto,żewkażdymztych
krajów„UniaEuropejskazderzasięzinnąpotęgąduchową”–ortodoksyjnymislamem
wjednymprzypadkulubrosyjskimmesjanizmemimperialnymwdrugim.
JednymzzałożeńkoncepcjiHuntingtonajestprzekonanie,żereligieświatowenie
tylkodeterminująpodziałycywilizacyjne,aleteżmająpoważneskutkipolityczne:
„Religiaukierunkowujepostawyjednostekbądźwspólnotywzględemautorytetu
politycznegoorazkształtujewdanymkrajuznacznączęśćsystemupolitycznych
spojrzymynarezultatypolitycznychwyborówodpierwszychlatniepodległoścido
dzisiaj.
W
ciągu
całego
pierwszego
dziesięciolecia
demokratyczne,
reformatorskie,
prozachodniepartieikandydaciwygrywaliwyboryprawiewyłączniewzachodniej
częścikraju,którąHuntingtonzaliczadostrefychrześcijaństwazachodniego(mimoże
naWołyniuCerkiewgreckokatolickazostałazlikwidowanajeszczewpołowieXIX
wieku,naBukowiniewłaściwieniezaistniała,anaZakarpaciunieodegrałapodobnej
rolicowGalicji).Możnawięcspekulowaćtutajospuściźniepolitycznejnatych
terenach–poimperiumHabsburgóworazpoIIRzeczypospolitej–jakoczynniku
bardziejistotnymodspuściznykonfesyjnej,ajednakniedasięzaprzeczyć,żewobu
