Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Pojęcieiuzasadnieniezakazuzawieraniaumówospadek...
dzićdonaruszeniazakazupowierniczegonabyciaspadku,októrymmowa
wart.964k.c.36
UmowydziedziczenianiedopuszczalnebyłyjużnagrunciedekretuPrawo
spadkowe.Wtzw.tezachspołeczno-politycznychprojektutegodekretu
ogłoszonychw1946r.wskazywano,że:nProjektniedopuszczaumów
dziedziczeniagłówniezewzględunastanskrępowaniastron,objawiający
sięwtym,pozawarciuumowydziedziczeniastronyniemogąuchylićsię
jednostronnieodumowylubjejzmienić,aczkolwiekzaszłetymczasemod
chwilizawarciaumowyzmianywsytuacjachżyciowychkontrahentów
uzasadniałybywpełnikoniecznośćzmianyczyuchyleniasięodumowy.
Dopuszczenieumówdziedziczeniasprzeciwiałobysiępodstawowymzało-
żeniomwszelkichrozporządzeńostatniejwoli,dającymzawszemożność
jednostronnegoodwołaniatakichrozporządzeńlubichzmiany”37.Bezna-
rażaniasięnazarzutdowolności,przyjąćmożna,żetesamewzględyspowo-
dowały,takżetwórcykodeksucywilnegonieuznalizadopuszczalneumów
dziedziczeniawpolskimporządkuprawnym.
Wtymkontekścierozwiązanieprzyjęteprzezpolskiegoustawodawcęzdaje
siębyćrozwiązaniempośrednimiwyważonym.Ustawodawcapolskidopusz-
czabowiemjedynieumowęzrzeczeniasiędziedziczenia,niezezwalającna
zawieranieumów,którestanowiłybypowołaniedospadku.Takierozwiązanie
moimzdaniemocenićnależypozytywnie.
Zart.1047k.c.wpiśmiennictwiewyprowadzasiędwawnioski38.Pierwszy
-taki,żewpolskimprawiecywilnymustawaitestamentjedynymitytu-
łamidziedziczenia;umowaniestanowitytułudziedziczenia(wniosekten
wynikatakżezprzepisówart.926§1orazart.941k.c.).Drugi-taki,że
przepisart.1047k.c.niewyłączazawieraniatakichumów,którechoć
umowamimiędzyżyjącymi(intervivos),tojednakwywierająwpływnie
tylkonamożliwepowołaniedospadku,lecztakżezarównonadziałspadku,
jakinauprawnieniedozachowku.Itaknp.naskutekumowydarowizny
zawartejmiędzyprzyszłymspadkodawcąajegojedynymspadkobiercą
36Zob.A.Kubas,Umowanarzeczosobytrzeciej,Warszawa-Kraków1976,s.84.
37DPP1946,nr3-4,s.69.
38Zob.J.Kosik(w:)Systemprawacywilnego,t.IV,s.578-579.
39