Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
UNIWERSYTETPOZNAŃSKIWCZASIEWOJNY
Władzeniemieckieniepozostawiaływątpliwości:wwypadkujakiejkolwiek
akcjiprzeciwkoNiemcom,wefekciektórejśmierćponiesiechoćbyjedenobywa-
telniemiecki,zginąćmiałodziesięciupolskichzakładników.Wrazzewzrostem
liczbypolskichzakładnikówzdecydowanosięichprzenieśćzratuszamiejskiego
dosalekgimnazjumCollegiumMarianum,położonegoówcześnieprzyulicy
Różanej,byostatecznieprzetransportowaćichdobudynkugimnazjumim.Sło-
wackiego52.Dożadnychwystąpieńprzeciwkożołnierzomniemieckimczyteż
ludnościniemieckiejniedoszło,wefekcieczegomiałymiejscepierwszezwol-
nieniazatrzymanychwcześniejprofesorówistudentówUP
.Już13października
władzeniemieckiezdecydowałysięzwolnićprof.Bossowskiego,którywgrupie
kilkuinnychPolakówmógłpowrócićdodomu.Proceswypuszczanianawolność
byłwnastępnychdniachkontynuowany,wefekcieczegodorodzinmoglipowró-
cićprofesorowieEdwardTayloriBohdanWiniarski.Byłotojednakzwolnienie
czasowe,faktyczniemającecharakterrotacyjny.Poupływieczterdziestuośmiu
godzinmusielioniponowniezgłosićsięwmiejscepobytuaresztowanych,co
pozwalałonastępnejgrupcePolakówpowrócićnachwilędodomu53.
ZewspomnieńprofesorówistudentówUP
,którzyzostaliuznanizazakład-
nikówprzezwładzeniemieckie,wyłaniasięobrazzasadniczopoprawnegoza-
chowanianiemieckichstrażników
54
.Coprawdawiększośćniemieckichżołnierzy,
którychkierowanodotegozadania,traktowałazatrzymanychjakpospolitych
przestępców,jednakniedochodziłodopoważnychszykan.Byłtopoczątek
niemieckiejokupacji,represjewPoznaniuniemiałyjeszczeażtakgwałtownego
charakteru
55
.AresztowaniPolacyzachowalisporoswobody,moglizamawiać
pożywieniezrestauracjipołożonejwpiwnicyratusza,azczasemtakżeotrzy-
mywaćpaczkiodrodziny.Jużwczasiepobytuwgimnazjumim.Słowackiego
zezwolononaodwiedzinybliskich.Swobodabyłanatyleduża,żeczęśćzpolskich
zakładnikówpowróciładozajęć,któremożnabyokreślićkontynuacjązajęć
sławPosadzy,SewerynSzelejak,JózefDombek,WładysławKożusznikiJanKołodziej,zaUniwersytet
Poznańskinapoczątkuhitlerowskiejokupacji,s.585.
52E.Serwański,Wrzesień1939rokuwWielkopolsce,s.149.
53Tenprzywilejchwilowegozwolnieniaobejmowałtylkoprofesorów.Pozostalipracownicyczy
teżstudenciniemielityleszczęścia,awładzeniemieckieuznawały,żeskorowiększośćznichniema
stałegomiejscazamieszkaniawPoznaniu,tomogąuciec.
54
StanisławNawrockikreślijednakobrazradykalnieróżnyodtychpojedynczychwspomnień.
Aresztowanimielibyćobrażaniprzezniemieckichżołdaków.Odbywaćsięmiaływielogodzinneapele,
niespodziewanerewizje,acałościdziałańinspirowanychprzezniemieckiegokomendantamajora
Sendmannamiałatowarzyszyćagresjaiwrogość,S.Nawrocki,Losyinteligencjipoznańskiejpodczas
okupacji,s.121.
55
Poznańwtychpierwszychtygodniachodgrywałdlawładzniemieckichistotnąrolę.Byłoto
pierwszedużepolskiemiasto,którepozwalałonaprzyjęcienowejniemieckiejadministracjiitonietylko
dlaWielkopolski,lecztakżepozostałychziemniemieckich.DlategowłaśniedoPoznaniaprzyjechał
HansFrank,późniejszy„władca”GeneralnegoGubernatorstwa.ArturGreiserformalniemupoczątkowo
podlegał,zachowującjednakwodniesieniudosprawmiejscowychsporąautonomię.
–32–
