Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
UniwersytetPoznańskiwobliczuzbliżającejsięwojny
zczasówpokoju56.Najbardziejzadziwiającymbyłoprzepisywanienamaszynie
pracydoktorskiejprzezasystentaKazimierzaKolańczyka.Rękopisotrzymał
odprofesora,któryprzemyciłgowczasiepowrotuzjednegozeswoich48-go-
dzinnychzwolnień
57
.Częśćprofesorówrozpoczęłanieformalnezajęcia,anawet
przeprowadzałaegzaminywśródaresztowanychstudentów.
Rozpatrującówczesnylospoznańskiejprofesuryistudentów,niemożnanie
dostrzec,żezdołalioniwtychpierwszychtygodniachwojnyuniknąćlosuwielu
innychpolskichzakładnikówzamordowanych,rozstrzelanychprzezNiemców
wwieluzwielkopolskichmiejscowości,choćbywśrodzie,Kościanie,Mosinie,
Kórniku,czyteżGostyniu.Możliwe,żepowodytakiejsytuacjibyłydwa.Zjednej
stronypolscyzakładnicypozostawaliwewładaniuzarząduwojskowegomiasta,
tenzaśnieodpowiadałzaplanowanyterrorwobecludnościpolskiejwPoznaniu
iWielkopolsce,azdrugiejwsamymmieścieniedoszłodożadnegoprzypadku
zabicianiemieckiegożołnierza,więcniebyłopowodudoradykalizacjizacho-
wańwładzwojskowych58.Trudnotujednakoostateczneoceny.Zpewnością
napoczątkugrudnia1939r.zdecydowanosięwszystkichpolskichzakładników
wPoznaniuzwolnić.Zbiegłosiętowczasiezostatecznąlikwidacjąwojskowego
zarząduwmieście,którewtymczasiebyłojużwcielonedoIIIRzeszyistałosię
stolicąKrajuWarty.OdpowiedniedecyzjepodjętezostałyprzezAdolfaHitlera
8października1939r.,gdyzdecydowałonoutworzeniunowejprowincjiOkręg
RzeszyPoznań,którątonazwęzmieniono29stycznia1940r.naKrajWarty59.
SameokolicznościzwolnieniagrupyprofesorówistudentówUPpozostają
niedokońcajasne.Zachowałysięprzekazy,żebylioniinformowani,iżczekaich
przeniesieniedoFortuVII(profesorowie)iobozówkoncentracyjnych(studenci).
Niezrealizowanietegoplanuwładzniemieckichbyłonajpewniejefektemkon-
fliktukompetencjiwładzwojskowychiwładzcywilnych.Decyzjaouwolnieniu
polskichzakładnikówwyszłazestronywładzwojskowychinimzdołanocokol-
wiekwtejsprawiepostanowićnowego,Polacymożliwieszybkoprzedostawali
sięnaterenyGeneralnegoGubernatorstwa,bytamzniknąćwmasieludności
polskiej,atymsamymocalićswojeżycie.Dlawładzniemieckichśrodowisko
UPbyłoniebezpieczneimożnamówićoplanowanymjegolikwidowaniu.To
dlategownastępnychmiesiącachposzukiwanowieluzbyłychzakładników,
przeprowadzającprzeszukaniawmieszkaniach.
56TakiedziałaniapodjęlichoćbyLeonPadlewskiiKazimierzNowakowski,C.Łuczak,Podnie-
mieckimjarzmem(KrajWarty1939-1945),Poznań1996,s.294.
57UniwersytetPoznańskinapoczątkuhitlerowskiejokupacji,s.586.
58Podtymwzględemtakżetrudnosiędoszukiwaćwpostawieniemieckichwładzwojskowych
jakiejśprawidłowości.Zazbrodniewobecludnościpolskiej,np.wmiejscowościPiątek,odpowiadały
właśniewładzewojskowe,K.M.Pospieszalski,Zmasowychegzekucjiwewrześniu1939r.,„Przegląd
Zachodni”
,nr5–6,1955,s.223–230.
59M.Rutowska,Represjeniemieckiewobecludnościpolskiej…,s.61.
–33–
