Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
ArturMarkowski
jakkwestiepogrzeboweczyutrzymanieszkół.UczynionotonaszczebluKomi-
sjiRządowejWyznańReligijnychioświeceniaPublicznego28marca1822r.
47
Kompetencjebractwprzekazanoczęściowodozorombóżniczym(sprawypo-
grzeboweireligijne)lubstosownymurzędompaństwowym(edukacja)
48
.Do-
zorybóżniczeuzyskałyprawopobieraniaprzynajmniejczterechrodzajówopłat
związanychzpogrzebem,cobyćmożezperspektywywładzadministracyjnych
Królestwamiałozachęcićdozorcówirabinówdowalkiodokładnewykonanie
zarządzeniazniesieniabractw.Wśródrozmaitychpowodówprzedstawianych
dlawyjaśnienialikwidacjibractw,wtymbractwapogrzebowego,wskazywano
naniepotrzebnydualizmkompetencjiorazkonfliktybractwzgminą,atakżere-
presyjnąpolitykęfinansowąstosowanąwobecwyznawcówjudaizmu.Znaczenie
pochówkuizachowaniaŻydówwobecśmiercistawiałybractwopogrzebowena
bardzowysokiejpozycjiwstrukturachwładzy.Zniesieniechewrotprzezwładzę
państwowąniebyłowzwiązkuztymskuteczne
49
.Działalnośćpodziemnych
strukturodnotowujemyperiodyczniewdokumentachwytwarzanychzarów-
noprzezlokalnychurzędników,jakispołecznośćżydowską
50
.Zbiegiemczasu
bractwapogrzebowe-mimożedziałaływpodziemiuispotykałysięzniechęcią
władzorazpotępieniemzestronyprogresywnychgrupwśródspołecznościży-
dowskiej-miałynadalistotnywpływnażyciespołeczneiwyobrażeniaŻydów
wKrólestwiePolskim.Wypracowaneprzezczłonkówtychinstytucjinarzędzia
przymusupozwalałyimczerpaćkorzyścifinansowezeswojejdziałalności.Cie-
kawymprzykłademjestgroźba,którąotrzymałjedenzmieszkańcówWarszawy
w1873r.iktórąprzekazałrosyjskiejpolicji:
PanieUszerLibersynuAryiBer!AżebyśnatychmiastdałR[ubli]s[rebrnych]:dwadla
Bractwa[pogrzebowego]acontowkupnegobotesąbardzopilniepotrzebnedlabied-
negoumarłego-ażebyśtegonieodmówiłbobędzieszpóźniejżałowałizostaniesz
wliczbietych,którzykrzycząinarzekająaniktichniewysłuchał
51
47
M.Kośka,ObyczajeżydowskiewświetleprawaobowiązującegowXIXwiekuwKrólestwie
Polskim,[w:]Żydowskiegminywyznaniowe,(StudiazdziejówkulturyżydowskiejwPolsce1),
Wrocław1995,s.37.
48
APK,KZP
,sygn.298,k.13-13v.
49
otymproblemie,jakiokwestiirecepcjispołecznejnielegalnychbractw,piszeobszernie
FrançoisGuesnet,por.idem:PolnischeJudenim19.Jahrhundert.Lebensbedingungen,Rechtsnor-
menundOrganisationimWandel,Koln1998,s.357-386orazidem,Chevrotiachdes.Zmiana
wżydowskiejorganizacjiwewnętrznejwKrólestwiePolskimprzed1900r.orazpowstanieBundu,
[w:]Bund:100lathistorii1897-1997,red.F.TychiJ.Hensel,Warszawa2000,s.71-89.
50
APK,KZP
,sygn.298,s.51-52;ArchiwumPaństwoweMiastaStołecznegoWarszawy(da-
lej:APMW),KancelariaGubernatoraWarszawskiego(dalej:KGGW),sygn.149,k.1-1v.
51
oryginalnyurywekpapieruztekstemhebrajskimzostałdostarczonypolicji,którazamó-
wiłapoświadczonetłumaczenienajęzykpolski.APMW
,KGGW
,sygn.232,k.4.
