Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
1.2.Gminajakozwiązkowypodmiotadministracjipublicznej
usytuowanyprawnienajbliżejpotrzebczłowieka.Zasada
pomocniczości.Pojęciejednosteksamorząduterytorialnego.
Podwójnaprawnalegitymizacjagminy.Gminaajejmieszkańcy
Gmina,powiatsamorządwojewództwasątymizwiązkowymi,wspólnotowymipod-
miotamiwładzyadministracyjnej(administracjipublicznej),któresąodpowiednio
najbliżejczłowiekawznaczeniuzarównoterytorialnym,przestrzennym,jakifunkcjo-
nalnymwzakresiezaspokajaniajegozbiorowychpotrzebwynikającychzżyciawspo-
łeczeństwieipaństwie.Zgodniezzasadąpomocniczościpodstawowąj.s.t.jestgmina.
Innejednostkisamorząduregionalnegoalbolokalnegoiregionalnegookreślaustawa.
Pojęciejednostkisamorząduterytorialnegotopojęciekonstytucyjne,uogólniającepo-
szczególnerodzajeformorganizacjipodmiotówsamorząduterytorialnego,którymi
sąkonstytucyjnagminaorazwprowadzonenapodstawieart.164ust.2Konstytucji
wdrodzeodrębnychustawustrojowych8powiatisamorządwojewództwa.Szczegól-
nystatusposiadaWarszawa9,wmyślktórejstolicaRzeczypospolitejPolskiejmiasto
stołeczneWarszawajestgminąmającąstatusmiastanaprawachpowiatu.Miastosto-
łeczneWarszawa,opróczzadańprzewidzianychprzepisamidotyczącymisamorządu
gminnegoisamorządupowiatowego,wykonujezadaniawynikającezestołecznego
charakterumiasta,któresązadaniamizleconymizmocyustawy.
Gminawykonujewszystkiezadaniasamorząduterytorialnegoniezastrzeżonedla
innychj.s.t.(art.164Konstytucji).Zgodniezzasadąpomocniczościmerytorycznie
imaterialnoprawnieniejestobojętnemieszkańcowi,jakietosązadaniapubliczne.
Jednostkisamorząduterytorialnego,adekwatniedoswojejzdolnościadministracyj-
nej,powinnywykonywaćzadaniapublicznezaspokajającepotrzebyżyciowe,bytowe
lokalneiponadlokalneichmieszkańcówzwiązanezfunkcjonowaniemwewspólnocie
gminnej,powiatowejiregionalnej(tj.potrzebydanejwspólnotysamorządowej).Jak
podnosidoktryna:nIstotazasadysubsydiarnościtocoświęcejniżtylkoracjonalny
podziałwładzymiędzyposzczególneszczeblewładzynapodstawiekryteriumefek-
tywności.Touzasadnioneoczekiwaniegmin-uznaneobecniewprawiemiędzyna-
rodowym-abysprawyichdotyczącezałatwiaćnamożliwienajniższympoziomie
decyzyjnym,najbliższymobywatelowi”10.Zbytpochopnieprzyjętapełna,etatystycz-
na,państwowa,legalistycznakoncepcjasamorządu-pomijającaelementynatural-
ne,zawartejednakwpostanowieniachKonstytucji11,zgodniezktórątoustawodaw-
casamoistnie,pierwotnieokreślazadaniapublicznegminyipozostałychj.s.t.inie
8Sąnimiustawaosamorządziepowiatowymiustawaosamorządziewojewództwa.
9Zob.ustawaoustrojumiastastołecznegoWarszawy.
10TakI.Lipowicz,SamorządterytorialnyXXIwieku,Warszawa2019,s.149iprzywołanatamliteratura.
11Otychelementachsygnalizacyjniepor.H.Izdebski,Samorządterytorialny.Pionowył,s.111.
26
IwonaNiżnik-Dobosz
