Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wpierwszychtygodniachznaczonebyłorabunkamiigwałtamiczerwo-
noarmistów.Popolskiejstronieodchodzipokolenieofiar,zaOdrąod-
chodzipokoleniekatów,sprawcówiwspółsprawców,którzywyruszyli
zentuzjazmemnawojnęw1939r.,pragnąccałyświatrzucićdostóp
swojemuFührerowi.OdchodząteżciNiemcy,którzypowojniepraco-
waliprzymusowowPolsce.
Niesposóbustrzecsięrefleksjinatematstanupamięci,wytworzonej
przezelitęinteligencji.Częśćbadaczyzpokolenia1950-1970wyraża
żal,iżtakniewieluprzedstawicielipolskiejnaukihistorycznej,którzy
wrazzinnymiśrodowiskamiinteligencji,światarobotniczegoiświata
wiejskiegopołożylipodwalinypolskościnaZiemiachOdzyskanych,za-
chowałotępamięć.Przytłaczającawiększośćczłonkówświataakade-
mickiego,naktórychżyciudorosłym,młodzieńczymlubdziecinnym
odcisnęłaswojepiętnoniemieckaokupacjawPolscelubpozanią,nie
pozostawiłapublikowanychpamiętnikówlubinnegorodzajurelacji.
ZPomorzaZachodniegomamytylkowspomnieniaprof.prof.Hieroni-
maRybickiego,HenrykaLaskiewicza,AndrzejaCzarnika,Tadeusza
GasztoldaiTadeuszaBiałeckiego,przyczymtylkotedwapierwsze
mieszcząsięwnarracjipolskiegomłodzieńca,wprzęgniętegowmachi-
nęwojennąipolitykęeksploatacjiIIIRzeszy.TakwięcgłosHieronima
Rybickiegojestjednymznielicznychświadectw,jakiepozostawilinam
twórcypomorzoznawstwa,będącgłosempokoleniautraconejmłodości,
radościgimnazjalnego,licealnegoprzeżywaniawspólnotyklasowej,
pierwszychmiłościimłodzieńczychszaleństw,matury,studniówkiiba-
lumaturalnego,chłonięciaświatailudziszczęśliwych,obcowaniazra-
dosnymirodzicami,podróżowania,poznawaniaświata.
Przynajmniejtrzypowodyskłaniająmniedopodjęciastarańore-
edycję„Utraconejmłodości”–tematupracyprzymusowejPolakówna
przykładzielosówjednostki.Popierwsze,upływczasuwyrywaspośród
nasostatnichświadkówczasuitamtejhistorii,zaśmającakilkadzie-
sięciolecitradycjagromadzeniapamięciowielkiejzbiorowościniewol-
nikówIIIRzeszypozostajewiedzązamkniętąwksiążkach,publikacjach
inielicznych,znanychwiększejliczbieodbiorcówwydawnictwachźró-
dłowych.ToksiążkaopisującatamtychNiemców,którychpokoleniena-
szeikolejnejużniespotykają–znamymiłych,onieskazitelnychma-
nierach,częstopolonofilów,naprawdęprzepojonychpoczuciemnie-
mieckiejWinyzaczynyprzodków.Drugąprzesłankąjestnarastający
III
