Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
BeataStępień,HenrykMruk
tyleodstanuzamożnościspołeczeństwaczywiedzynatematokreślonychcech
dóbr/usług,ileodróżnicwpercepcjipowodowanychodmiennościamiwarstwy
instytucjonalnejczyideologicznejdotyczącychinnychuczestnikówrynku–
konsumentów,producentów,pośrednikówitd.Abywyjaśnićbliżejzwiązekpo-
międzytymiczynnikamiamożliwościamiitempemrozwojuruchuprosumenc-
kiego,należysięodwołaćdoideologicznychuwarunkowańrynkówischematów
myślowychpodmiotówwywodzącychsięztychobszarów.
Instytucjonaliści(inietylkooni
15)sązdania,żejednostkizdanegootocze-
niapodzielająwspólneschematymyśloweiideologie,atakżedziałająwedług
ustalonychprzezsiebieinstytucji.Jednostkiwychowanelubpowstałewinnym
otoczeniubędąsięposługiwałyodmiennymischematamimyślowymidointer-
pretacjirzeczywistości,stądteżróżnemogąbyćschematyichdziałańczynawet
cele,jakieformułują.Podmiotyfunkcjonującewtymsamymotoczeniumają
podobnenmodelementalne”:podzielająwspólnepoglądy,wyznająpodobne
ideologie,któresązkoleibaząinstytucji.Modelementalnesątworzonepoto,
abyzrozumiećotaczającąludzirzeczywistość,ipowstajądziękimechanizmom
percepcyjnym.Ztakichmodelipowstająpotemideologie:przekonania,teżoce-
chachwartościujących,opewnychwycinkachrzeczywistości,azmodelimen-
talnychiideologiipowstająinstytucje:regułypostępowaniawokreślonymwy-
cinkurzeczywistościwrazzokreślonymisankcjamizanieprzestrzeganieowych
zasad.Oweschematymyślowe,ideologie,przekonanialubogólniejkonstrukty
myślowedotyczącenp.prawidłowościprzebiegupewnychzjawisksączęsto
wykorzystywaneprzezludzibezwiednie,jakoramowyobrazotoczenia,sąim
potrzebnedouporządkowaniarzeczywistości,wktórejprzyszłoimdziałać.Jest
towykorzystywanezwłaszczawtedy,gdypodmiotdziaławnieznanymmuoto-
czeniu,wwarunkachskrajnejniepewności,np.brakuwiedzy:
•ukonsumentównatematproduktów,producentaczykrajupochodzeniatowaru,
•uproducentównatematekonomicznychispołecznychuwarunkowańdanego
rynku,wtymzwyczajów,potrzeb,typowychzachowańkonsumentów.
Wtakiejsytuacjiwzrastaskłonnośćdouporządkowaniaotaczającejrze-
czywistościpoprzezwykorzystaniedotychczasowychdoświadczeńischematów
myślowych,jakieówpodmiotposiada,przyczymniemusząbyćtoschematy
najbardziejadekwatne.Wsytuacjiniepewnościnastępujewprawdzieproces
przyspieszonegouczeniasię:modyfikacji,wzbogacania,przystosowaniado-
15Takipoglądjestszerokorozpowszechnionywnaukachspołecznych:socjologii,antropologii
kulturowej,psychologii.Podkreślasiętenfaktdlakontrastuzpoglądamiwieluekonomistów
głównegonurtu,którzywciążtraktująpodmiotatomistycznie:jakoindywiduumwyabstraho-
wanezotoczeniainiepoddawanejegowpływom.
