Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Istotazjawiskakorupcji
zdnia9czerwca2006r.oCentralnymBiurzeAntykorupcyjnym(tekstjedn.:2021r.,
poz.1671)-zastosowanieznajdowałoraczejwjęzykupotocznym.Takrozumiane
jestwkategoriachszerokiegozakresuzjawisk,zachowań,praktykisytuacjitypu:
protekcjonizm,nepotyzm,malwersacja,defraudacja,nieuczciwepośrednictwo,wszel-
kiegorodzajuwykorzystywaniezajmowanegostanowiskacelemosiągnięciakorzyści
osobistych.Termintenmaznaczeniejednoznaczniepejoratywneiwświadomości
społecznejjestzwiązanyzdziałaniamiocharakterzeprzestępczym,łapownictwem,
sprzedajnością,naruszaniemzasadetycznych,demoralizacją.Niekiedyjednakko-
rupcjajesttraktowanajakoswegorodzajukonieczność,anawetjakorozwiązanie
korzystne(por.Mariański,1992).
PrzyjmujączapunktwyjściadodalszychrozważańdefinicjęzaSłownikiem
językapolskiego,korupcjąjestprzyjmowanielubżądanieprzezpracownikain-
stytucjipaństwowejlubspołecznejkorzyścimajątkowejlubosobistejwzamian
zawykonanieczynnościurzędniczejlubzanaruszenieprawa(Szymczak,1978,
s.1018).Małaencyklopediaprawa(por.Rybicki,1980)określazkoleikorupcjęjako
branie(sprzedajność)orazdawanie(przekupstwo)łapówek,występującewzwiązku
zpełnieniemczynnościprzezfunkcjonariuszapublicznegolubosobępowołanądowy-
konywaniafunkcjipublicznej.Obydwusprawcówkorupcji(przyjmującegoiwręcza-
jącegołapówkę)łącząwspólneinteresynamocyprzestępczegoporozumienia,co
poważnieutrudniawykrywalnośćprzestępstwtegorodzaju.Słownikoweujęciaoma-
wianegozjawiskautożsamiająkorupcjęzprzekupstwemiłapownictwem.Korzyści
uzyskiwaneprzezosobypełniącefunkcjepubliczne,pozamaterialnymi,mogąmieć
charakterpozamaterialny(naprzykładudzielenieinformacji,poparciestarańwda-
nejsprawie,zaniechanieokreślonychdziałań)iniezawszesąrównoważnedlaoby-
dwustronkorupcyjnegoporozumienia(por.Marcol,1992).Słownikwspółczesnego
językapolskiego(1999)definiujekorupcjęwkategoriachdemoralizacjiurzędników
instytucjipaństwowychlubspołecznych,którejobjawystanowiąłapownictwoiprze-
kupność.Zdanieminnychautorów(por.Grzelak,Jasiński,2004),łapownictwoto
pojedynczeczynyaktówprzestępstwa,korupcjazaś-tokompleksnegatywnieoce-
nianychwspołeczeństwiezachowań.
ZgodniezestanowiskiemBankuŚwiatowego,istotąkorupcjijestwykorzystanie
urzędupublicznegowceluuzyskaniakorzyściosobistych.Analizaetymologiczna
wyrażeńkorupcja,korumpować,skorumpowany,połączonazobserwacjąichprzeja-
wówwrzeczywistości,pozwalająprzyjąć,żesąonetylkoblisko-,anierównoznaczne
zterminamisprzedajność,przekupstwo.(ł)Pojęciekorupcji,korumpowanianiewy-
czerpujesięwsamychaktachwręczaniatakichkorzyści,aokreślenieskorumpowany
–wprzyjęciuich.Mieścibowiemwsobieponadtoelementpodporządkowaniaprzeku-
pywanychosób,osiąganieprzeztomożliwościtrwalszegodysponowanianimi(Surkont,
1999,s.25).Obokwięcłapownictwakorupcjaoznaczatakżenepotyzmorazzagar-
nianieśrodkówpublicznych.ZdaniemDobrowolskiego(2001,s.13-14),korupcja
todziałanienielegalne,polegającenawykorzystywaniuuprzywilejowanejpozycjidla
uzyskaniaekonomicznychlubpolitycznychkorzyści,przejawiającesięprzedkładaniem
interesuprywatnegonadpubliczny.
9
