Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁ10
ISTOTAZJAWISKAKORUPCJI
1010Zachowaniakorupcyjne:zagadnieniawstępne
Kluczowympojęciemwramachpodjętejtematykibadańjestkorupcja.Dokładne
poznanienaturytegozjawiska,przyczynczywielostronnychskutków,jakiezasobą
pociąga,stanowiwarunekniezbędnydlazrozumieniawynikówzrealizowanegopro-
gramubadawczegoiwykorzystaniaichwpraktyceprzyprofilowaniudziałańprofi-
laktycznych.Występowaniekorupcjiiuwikłaniewniąjednostek,towdobieobecnej
istotnyczynnikryzykazaburzeńzachowaniamłodegopokolenia.WopiniiHołysta
(2007a)stanowionawynikupadkuwartości,odejściaodaltruizmu,moralności,po-
czuciaobowiązkunarzeczegoizmuorazzyskówmaterialnychkoszteminnychludzi.
Łamanieczyobchodzenieprawanietylkoniejestpotępiane,aleczęstobudziwręcz
podziwzasprytizaradność.Wskrajnychprzypadkachbywa,żepostępowanieuczci-
wejestośmieszaneideprecjonowane,uważanezawyraznieudolności(por.Hołyst,
2007b).
WedługMakowskiego(2012)korupcjajestnieustającospołeczniekonstruowa-
nairekonstruowana,cooznacza,iżzarównojejznaczenie,jakiwartośćdodatnia
lubujemnasąustalaneprzezspołeczeństwoorazmogąulegaćzmianom.Ujmowanie
korupcjiwkategoriachpoważnegoproblemuspołecznegostanowirezultatdys-
kusjipomiędzyekspertamiwieluróżnychdziedzin.Ostatecznieocenianajestona
negatywnieiuznawanazaproblemspołeczny,awefekcieinicjowanesądziałania
ukierunkowanenaredukcjęjejskali.Autorpodkreśla,iżwalkazkorupcjątonieje-
dyniewybórmoralny,lecztakżeefektprzekonaniaotym,żeograniczenieproblemu
przysporzywiększychzyskówdemokratycznym,wolnorynkowymspołeczeństwom,
aniżelipostawatolerancjiwobeckorupcjiorazwykorzystywaniejejdodoraźnych
korzyści.Abywięcskuteczniezwalczaćkorupcję,atakżejejzapobiegać,niezbędne
sąwielokierunkowebadanianadnią,szczególnie,żeprzezspołeczeństwobywaba-
gatelizowanaipostrzeganawkategoriachmałejszkodliwości,aczasemnawetjako
zachowanieakceptowanewzwiązkuzprowadzeniemdziałalnościgospodarczej(por.
Schönherr,1985).ZdaniemHołysta(2010),istotniejszeoddziałańprofilaktycznych
jestpowszechne,etyczneprzekonanieorazświadomośćbezprawnościtegozjawi-
ska.Bezspełnieniawskazanychwarunkówskutecznośćoddziaływańprewencyjnych
ocharakterzeprawnym,osobistymczyorganizacyjnymbędziemocnoograniczona.
Korupcjajestaktualniepopularnymhasłemwmediach,debatachpolitycznychczy
rozmowachtowarzyskich.Możnamówićoswegorodzajupowszechnejdemonizacji
7
