Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wbiałostockichkarczmach,zajazdachirestauracjach
gikowalskie.Byłytozapewnebudowlewiększeniż
chłopskiechaty,wktórychstałyproste,najpewniejcio-
sanestoły,ławyistołkiichybaniebyłojeszczelady
bufetowej.Zapewnewczęściejodwiedzanychtychlo-
kalikach,leżącychprzyuczęszczanychszlakachkomu-
nikacyjnychczyhandlowych,byłyalkierzelubkomory
przeznaczonenanoclegidlapodróżnych.No,ajakpo-
dróżny,toistajniadlakoni.
Prawdopodobnietomiódlubsfermentowany
sokzowocówbyłypierwszymiwzmacniającymi
trunkaminaszychprzodków.Wartowtymmiej-
scuniecosprostowaćzapiskidawnychkronikarzy.
GallAnonimpiszeocudownymrozmnożeniupiwa
przezdwóchtajemniczychosobników,którzyswe-
goczasugościliuPiasta.Anisłowemniewspomni
omiodzie.Piwobyłotrunkiempowszednim,ba
trunkiem,którywczasachśredniowiecznegościsłe-
gopostu,zastępowałchleb.Natomiastmiódpitny
podawanoprzyspecjalnychokazjach.Rzeczwyjaś-
nił,awłaściwienaprawiłbłądGallażyjącywXIII
wiekubiskupikronikarzBoguchwał.Wedługjego
informacjizgromadzeninaelekcjiopojewyżłopali
całepiwo,takwięcPiastradnieradmusiałwy-
sycićwswoimdomuniecomiodu,cowystarczy-
łodlazaspokojeniapragnieniarzeszyelektorów,
ajemuzapewniłokoronę.Alkoholipolityka,skąd
mytoznamy.Atakpoprawdzietenrzekomycud
pomnożenia,tonicinnegojaksyceniemiodu,któ-
ryrozrabiasięzodpowiedniailościąwody!!!Ot,
icałeMiraculum.
Karczmywmiastach
Zupełnieinaczejwyglądałasytuacjaprawna
karczmmiejskich,zwanychteżtraktierniami,zakła-
danychodpołowyXIIIwiekumiastachnaprawie
niemieckim.Zasadąprawamiejskiegobyławolność
rzemiosłaihandlu,mającasłużyćprzysparzaniudo-
brobytuobywatelommiasta,oilesamijejnieograni-
czalipoprzezwprowadzanieprawacechowegolub
Karczmawójtowska
uchwałradymiasta.Jeślinawsinadaniesołtysowi
prawakarczmybyłonagminne,towprzywilejach
organizującychmiastobyłoonowyjątkiem.Wdo-
kumentachorganizującychpowstanieifunkcjono-
waniemiastaniemanawetwzmianekotakiejfor-
mie.Nawetsamagminatakowegoprawaniemogła
przywłaszczyć.Prawopropinacjiwmieścieprzysłu-
giwałokażdemuobywatelowi,którychciałjewyko-
nywaćwewłasnymzakresie.
Przykońcuśredniowieczakarczmywmałych
miasteczkachnieróżniłysięzbytnioodwiejskich.Na
przedmieściachfunkcjonowałytańszelokale,przyjmu-
jącegościwdrewnianychdomostwach,nieróżniących
sięzbytnioodwiejskich.Jednakwreprezentacyjnych
punktachmiastkarczmybyłysytuowanewbudynkach
murowanych,znacznieobszerniejszychisolidniej-
szych.Bardziejurozmaiconybyłteżzestawtrunków
ijadła,próczpiwaimiodu,podawanoteżprzywożone
zWęgierwino.
Wśredniowiecznejkarczmieniewystępowa-
ływyraźnieistniejącewspołeczeństwiepodziały
klasowe.Bardzoczęstoprzyjednymstolezasiadali
duchowni,szlachta,mieszczanie,chłopi.Napew-
nojednakbyłyteżlokale,wktórychzewzględuna
cenyucztowaćmoglijedynieludziebogatsi,awięc
duchowni,szlachtainajzamożniejsimieszczanie.
Wtychnajbardziejekskluzywnychjaknaoweczasy
lokalachnietolerowanowłóczęgów,chłopówczyna-
wetuboższychmieszczan.
Zwiększaniesięliczbymiejscwyszynkuniosło
zesobąniestety,równieżplagępijaństwa.JużAr-
chidiakonkujawskiStanisławbyłzmuszony,wy-
daćrozporządzeniezabraniająceklerykomgrać
wgospodachzwieśniakamiopieniądzeiopiwo.
Podobnyproblemistniałiwśródrycerstwa.Po-
wszechneprzecieżbyłyzakazygrywkościiza-
stawianiezbroiwkarczmie.Zabójkęwkar-
czmieówczesneprawowyznaczałorównąkarę
dlawszystkich,(..,)czybędzietorycerz,czychłop,
czyosobaduchowna3.Szczególniesurowokarano
urzędników,którzydopuścilisięwystępkupijań-
stwaibójki.Różnajednakbyłaodpowiedzialność
zabójkę,wkarczmieprzednieszporami,gdypo-
szkodowanylubobwinionyurzędnikprzebywał
tamsłużbowoiponieszporach,kiedytomógł
znajdowaćsiętamjedyniewcelu:bydaćzadość
trapiącemugopragnieniu4.
Tookres,kiedykarczmymająsięjeszczecałkiem
nieźle.Wmiastachswobodniedziałająonenaprawie
miejskim.Wiejskienależącedosołtysa,plebanalub
władcykonkurująmiędzysobą,comożeniezbytza-
dowalaichwłaścicieli,leczdlalicznejklientelilubu-
jącejsięwlekkichnapitkachstająsięmiejscemmiłej
rozrywki.
6
