Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
ThomasAnessiwartykuleTheImpactofJoyce’sUlysseson
PolishLiteratureBetweentheWarswśródmiędzywojennychpisa-
rzypolskichnależącychdotakzwanejszkołypsychoanalitycznej,
wykorzystującychwswojejtwórczościinnowacyjneśrodkieks-
presji,inspirowanetechnikąitematamizaczerpniętymizUlisse-
saJoyce’a,wymieniał:TadeuszaPeipera,AdamaWażyka,Adama
Tarna,AdamaCiompę,AdolfaRudnickiego,MarianaPromińskie-
goiWitoldaGombrowicza34.WpływJoyce’anamiędzywojenne
projektyprozatorskiemiałpolegaćnawykorzystywaniuwnarra-
cjistrumieniaświadomości,szczególniepojmowanejseksualności
–odsłaniającejprocesybiologicznepołączonezukazaniempsychiki
człowieka,atakżenawprowadzaniuinnowacjijęzykowych.Anessi,
oprócztakicheksperymentalnychutworówjakMalat22Peipera
iLatarnieświecąwKarpowieWażyka,omawiałnarracyjneinno-
wacje,którezastosowałTarnwObrazieojcawczterechramach35.
JakookontynuatorzeeksperymentównarracyjnychAnessipi-
sałoRudnickimijegodebiutanckiejpowieściSzczury.Dalejwska-
zywałnazwiskatrzechwielkichmodernistów:StanisławaIgnacego
Witkiewicza,BrunonaSchulzaiWitoldaGombrowicza,zktórych,
jakstwierdził,jedyniewprzypadkuGombrowiczamożnamówić
oniewątpliwiedostrzegalnymwpływiepowieściJoyce’a.Wtwór-
czościWitkacegoiSchulza,podsumowywałbadacz,inspiracja
dziełemFreudajestzauważalnawzabieguukazaniaseksualno-
ści,którysłużypogłębieniupsychologiipostaci36.Echatwórczości
34T.Anessi,TheImpactofJoyce’sUlyssesonPolishLiteratureBetweenthe
Wars,[w:]TheReceptionofJamesJoyceinEurope,s.231.
35DAdamTarn’snovelObrazojcawczterechramach(Portraitoffatherin
fourframes)(1934),forexample,containsnumeroussceneswritteninthestyleof
Joyce’sstreamofconsciousnessinUlysses.Tarn’snarrativeexperiments,however,
aremoreradicalthanthosefoundinearlierworksofpsychologicalrealism
inPoland,includingthoseofGrabowski,whowaslargelyinfluencedbyProust.
Tarn’sdebttoUlyssescanbefeltinthedincreatedbyrapidsuccessionsofloose
associationsinthenarrator’smind,ashisthoughtsroamalongandbeyondthe
bordersofhisconsciousness”(Ibidem,s.232).
36Ibidem,s.233.
InterpretacjeLiterackie
19
