Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
DOŚWIADCZENIERELIGIJNEJAKOŚLADOBECNOŚCIś
27
znaczeniu!)teologii”,twierdziJacekBolewskiSJ11,przyznającsiędo
rozczarowanialekturąTropów.IstotniereligijnedoświadczeniaAn-
drzejaKijowskiegoniestanowiąprzeżyciapewnościodnoszącejsię
doobecnościBoga,niesąformąapologetyki,stanowiąraczejwyraz
dramatycznych,obarczonychpiętnemniepewności,niespójnychinie-
ciągłychposzukiwańautoraTropów.Można,rzeczjasna,uczynićzre-
torycznościpismreligijnychAndrzejaKijowskiegozarzutnzłejteolo-
gii”.Jesttobowiemnzłateologia”wtymsensie,żejęzykowym
artykulacjomnieprzypisujeatrybututotalnejreferencyjnościistabilnej
przyległościznakuidesygnatu,wmiejscetrwałejidentyfikacjirzeczy
ipojęćwpisujenślad”:niewyraźny,niejednoznacznyiniedoskonały
trop,njedynąnićAriadnypozwalającąśledzićitropić”:
Tropienie[ś]wymagaprzekroczeniapostaciznaku,transcendowania
formyjegoobecności.Pojęcieśladuprowadzinasnietylkokutakimpo-
jęciomjak:zmienność,nietrwałość,nieprzejrzystość,awięckuhistory-
zmowi,psychoanalizie,archeologiikulturyiarcheologiijęzyka,aletakże
kumetafizyce,chociażbytak,jakuLévinasa.Toonpisał,isłowajegosą
charakterystyczne,żemiędzyślademitym,naktóregośladwskazuje,nie
mażadnejodpowiedniości,przeciwnie,istniejeturzeczywistanieodpo-
wiedniość,nieprzekraczalnenpoza”,diachronianiedopokonania12.
ŚwiatKijowskiegonjestzbudowanyzesłów”,n[n]iesiewsobie
doświadczeniesłowa,wiaręwsłowo,nadziejęzesłowemsplątaną”13.
Takapostaćnretorykireligijnej”bliższajestzwykłymprzeżyciom
ludzkimniżwyrafinowanymkonceptomteologicznym.nRetoryczność”
pismAndrzejaKijowskiegostanowinadtoformęodzwierciedlenia
ipowtórzeniadramatuwiary.KrytycydostrzegająwTropachngatunko-
wezróżnicowanie”,połączeniefelietonu,eseju,wykładu,przemówienia
idziennika,specyficznewyznaniewiaryjednostkowejiwspólnotowej,
religijnegozob.takżeZ.Zdybicka,Człowiekireligia.Zarysfilozofiireligii,Lublin
1984,azwłaszcza§4Przeżyciereligijneainneprzeżycialudzkie,s.162-165.
11
Cyt.za:W.Tomaszewska,Międzydoczesnościąatranscendencją.Oreligijnym
wymiarzetwórczościAndrzejaKijowskiego,nPrzeglądPowszechny”2004,nr11(999),
s.244.
12B.Skarga,dz.cyt.,s.31.
13J.Tischner,…Idąiowocprzynoszą…,dz.cyt.,s.11.
