Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
HalinaKaraś
InstytutJęzykaPolskiego
UniwersytetWarszawski
WybraneokreśleniaSzwedów
wPotopieHenrykaSienkiewicza
PotopHenrykaSienkiewiczaniedoczekałsięwnikliwychanalizjęzykoznaw-
czych.Sądzonobowiem,żestylizacjajeststosunkowojednolitawcałymcyklu
powieściowymiwzwiązkuztymopracowanieróżnychaspektówjęzykaistylu
(wtymarchaizacji)Ogniemimieczem1pozwalaodnieśćuzyskanewynikirów-
nieżdodrugiejczęściTrylogii.Przeprowadzonebadania2dowiodły,żeautor
słuszniejestuznawanyzamistrzasłowa,nietylkomistrzastylizacjiarchaicznej.
Nawetpobieżna,wybiórczaanalizajęzykaPotopu,główniezagadnieńarcha-
izacji3,podobniezresztąjakipozostałychczęściTrylogii,pokazuje,żepowieści
tesąbogatymźródłemmateriałujęzykowego,wiedzyodawnejpolszczyźnie,
zarównodziewiętnastowiecznej,współczesnejSienkiewiczowi,jakistarszej,tak
udatnieuchwyconejiwnichzastosowanej.
PrzedmiotemniniejszegoartykułusąnazwySzwedówwPotopieHenryka
Sienkiewicza.OprócznazwetnicznychSzwedziiSkandynawowiewystępuje
wpowieściszereginnychokreśleń.Wartykuleomówionezostanątylkowybrane
nazwy,zwłaszczate,któredziśsąnieznane,przestarzałeczyrzadkie,gdyżmate-
riałjestniesłychaniebogaty.Zewzględunatematykępowieścipisarzwykreował
1
Zob.praceK.Górskiego,A.Wilkonia,L.Ludorowskiego,M.BuczyńskiegoiF.Czyżewskiego,
T.Skubalanki,B.Walczaka.
2
NiektóreartykułydotyczyłycałejTrylogii,alebyłyonewyrywkowe,niepełne,np.uwagioarcha-
izacjijęzykowejwTrylogiinatlezróżnicowaniasocjalnegopolszczyznyXVIIwiekupoczynił
BogdanWalczak,zob.tegoż,Archaizacjajęzykowaw„Trylogii”azróżnicowaniepolszczyzny
XVIIwieku[w:]Trylogia-Sobieski-Victoriawiedeńska.Cz.I.Trylogia.Wstuleciedzieła,pod
red.L.Ludorowskiego,Lublin1985,s.241-262.
3
Zob.praceH.Karaśzlat:1996,1998,2004.
