Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
IzabelaWiniarska-Górska•Wulgata–zdziejówterminuipojęcia
35
Humanistycznypowrótdoźródełspowodowałożywieniezainteresowaństa-
rożytnościąchrześcijańską.Nanowozostałpodjętytakżeproblemkanoniczności
ksiągbiblijnych,zarównoStarego,jakiNowegoTestamentu.Rozwójhumani-
zmuizastosowaniekrytyczno-filologicznejeruditiodobiblistykidoprowadziły
dozakwestionowaniajeszczewpołowieXVwiekuprzezLorenzoVallęfilo-
logicznegoautorytetuWulgatywimięveritasgraeca(cowpolskichprzekła-
dachokreślanojakoprawdęgrecką),awodniesieniudoST-veritashebraica.
ProblemwiernościtekstuNTwobecrękopisówgreckichpodjąłnapoczątku
XVIwiekuErazmzRotterdamu,wydawcaipropagatordziełaValli,wkrótce
ponimrównieżtłumaczeprotestanccy.Podjętotakżerewizjęprzekładuksiąg
STzłac.Wulgaty.Kwestiataprzełożyłasięteżnaróżnerozumienietradycji
oraznawybórpodstawytłumaczenianajęzykinarodoweprzezKościółkatolicki
iKościoływyrosłezreformacji18.Kościółkatolickipotwierdziłautentyczność
ksiągznajdującychsięwnstarymirozpowszechnionymwydaniułacińskim”
(vetusetvulgataeditio),tj.wprzekładzieśw.Hieronima.WKościołachprote-
stanckichwodniesieniudoStaregoTestamentuwprowadzonopodziałnaksię-
gikanoniczneiapokryfy(dawniej:apokryfa),czyliksięgideuterokanoniczne,
którenazywanonniepewnymi”.WdrukowanychedycjachBibliiwydzielanoje
jakoosobnągrupę,niekiedydrukowanomniejszączcionką.Przypominanotakże
opodejmowanychwpierwszychwiekachchrześcijaństwawątpliwościachco
doniektórychksiągNowegoTestamentu,mianowicie:ListuJakuba,ListuJudy,
ListudoHebrajczykóworazApokalipsy.
DyskusjetezaowocowałykrystalizacjąstanowiskaKościołakatolickiego
zarównowsprawiekanonu,jakiautorytetuprzekładuśw.Hieronima(vetuset
vulgataeditio).WyjątkowafunkcjategoprzekładuwKościelechrześcijańskim
utrwaliłaostatecznieznaczenieterminuWulgata,którydodatkowonobrastał”
nowymikonotacjami.WzmocnieniupodlegałnormatywnyaspektHieronimo-
wegoprzekładu,avulgatus(pomimopokrewieństwazdeprecjatywnymwwielu
kontekstachvulgus)wodniesieniudotegoteksturozumiano4powszechnieprzy-
jętyiuznany’.Podczasobradsoborowychprzyjętoteżzasadę,abywyłącznie
ściśleokreślonełacińskiewersjemogłybyćpodstawątłumaczeńnajęzyki
18
Kościołychrześcijańskieróżniąsię,jeślichodzioKanonksiągStaregoTestamentu.WKościołach
katolickimiprawosławnymzanatchnioneuważasięzarównoksięgiproto-,jakideuterokanoniczne,
wKościołachwyrosłychzreformacjiksięgideuterokanonicznesąuważanezaapokryfyiumiesz-
czanewosobnychdodatkach.PomimopodniesionychprzezMarcinaLutradyskusjiiwątpliwości
natematkanonuNowegoTestamentuzbiórkanonicznychksiągnowotestamentalnychwKościołach
jesttakisam.Szerz.zob.Słownikhermeneutykibiblijnej,op.cit.,s.370.
